In deze blog wil ik het nog eens met u hebben over technologische werkloosheid. In eerdere blogs heb ik al beschreven hoe door de snelle ontwikkelingen op het gebied van de kunstmatige intelligentie en robotisering de komende jaren wellicht heel veel banen zullen verdwijnen. Grote delen van het werk van artsen en vrachtwagenchauffeurs en van accountants en magazijnmedewerkers kunnen straks door robots worden overgenomen. De schattingen lopen uiteen van 30% tot 60% afhankelijk van de definitie en de tijdspanne.
willen we dit?
Het is duidelijk dat als we maar lang genoeg wachten, uiteindelijk al het werk overgenomen kan worden door steeds slimmere robots. De vraag is of we het zover willen en laten komen. Als we niets zouden doen zal dat hoogstwaarschijnlijk leiden tot grote sociale spanningen en veel menselijk leed. Maar dat hoeft niet zo te gaan. Als we slim genoeg zijn om dat soort arbeidsbesparende technologie te bedenken, moeten we toch ook slim genoeg zijn om daar op een sociaal verantwoorde manier mee om te gaan?
drie vragen
We zullen dan antwoorden moeten vinden op vragen als: hoe verdelen we het resterende werk? Hoe voorkomen we dat er straks mensen uit de boot gaan vallen? En wie draait op voor de kosten van deze herverdeling van werk (en inkomen)? Laten we eens kijken naar de antwoorden op deze vragen.
vraag naar arbeid
Als er te weinig werk voor gewone mensen overblijft zullen we moeten voorkomen dat alleen een hoog opgeleide elite toegang heeft tot betaald werk. De oplossing is dan een herverdeling van werk. Dat kan door bijvoorbeeld een recht op zinvol betaald werk in te voeren. Iedereen zou dan recht kunnen krijgen op minimaal (of maximaal) twee of drie of vier dagen zinvol betaald werk.
dalende lonen
Hoeveel moeten die werkenden dan verdienen in die betaalde banen? En hoe kom je tot een economisch en sociaal wenselijke verdeling van die banen? Economen weten dat ook lonen de neiging hebben te reageren op de wet van vraag en aanbod. Als we niets doen, zal er op den duur sprake zijn van steeds minder vraag naar arbeid. Zelfs die hoog opgeleide elite zal dan genoegen moeten nemen met een zeer mager loon. Arbeid zal dan zeer goedkoop zijn.
inkomensaanvulling
Dat vraagt dan om een inkomensaanvulling voor iedereen boven op het salaris dat deze twee of drie dagen betaald werk opleveren. En misschien ook nog een inkomensaanvulling voor de dagen dat men niet werkt. Ofwel een gegarandeerd basisinkomen.
belasting?
Wie zal dat dan betalen? Hogere belastingen lijken niet de aangewezen weg om inkomens her te verdelen. Belastingen remmen – het woord zegt het al, ze belasten – inkomens genererende activiteiten. Ze belasten dus niet alleen arbeid, maar ook de verdere inzet van arbeidsbesparende robots. Wat dan wel?
elegante oplossing
Hiervoor is een zeer elegante en simpele oplossing beschikbaar. De gemeenschap, de samenleving, kan mede-eigenaar worden van alle niet-natuurlijke rechtspersonen. Van alle NV’s en BV’s, CV’s en stichtingen die gebruik maken van, of eigenaar zijn van robots en andere arbeidsbesparende technologie.
innovatie prikkel
Met deze regeling blijft het streven naar winstmaximalisatie en verdere innovatie in stand. Deze rechtspersonen blijven volledig autonoom opereren, alleen zal een deel – 40%? 50%? 60% ? – van de winst van deze rechtspersonen terugvloeien naar de samenleving. Terugvloeien want deze rechtspersonen kunnen alleen maar winst maken, dankzij het feit dat zij kunnen opereren in een hoog ontwikkelde samenleving. Zij plukken dus de vruchten van de hoog ontwikkelde samenleving en het is dus niet meer dan logisch dat die samenleving daarvoor een beloning mag vragen en een deel van die winst mag terugvragen.
geld
Dat geld kan dan worden gebruikt om de gemeenschapsvoorzieningen in stand te houden (politie, brandweer, wegen, et cetera) en om dat gegarandeerde basisinkomen uit te kunnen keren.
vruchten voor iedereen
Daarmee hebben we de drie vragen hiervoor op een elegante en simpele wijze opgelost. Iedereen is voor een beperkt deel van zijn of haar tijd aan het werk. Iedereen beschikt over voldoende inkomen om te kunnen betalen voor de producten die de robots en de nieuwe technologie voortbrengen. En die vermaledijde belastingen kunnen we verlagen en vervangen door mede-eigenaarschap van alle niet-natuurlijke rechtspersonen. De verdere technologische ontwikkeling wordt daarmee niet afgeremd maar juist gestimuleerd. Iedereen zal de vruchten daarvan plukken.
Peter van der Wel © 12017
PS: Interessant? Stuur deze blog dan ook door naar een collega of een vriend! Kreeg u ’m zelf doorgestuurd? Abonneer u hier gratis
PPS: Wilt u maandelijks als eerste mijn nieuwste blog ontvangen? Geef u hier op voor gratis toezending
