Kun je je nog herinneren dat je telefoongesprekken betaalde per seconde?
Dat je internationale gesprekken zo kort mogelijk hield?
En dat gesprekken met Amerika praktisch onbetaalbaar waren?
Het klinkt bijna als een andere eeuw. En dat ís het ook.
Want ergens onderweg veranderde niet alleen de techniek, maar het hele systeem. We gingen van dure minuten naar onbeperkt bellen. Van telefonie naar videobellen. Van schaarste naar overvloed.
Wat veranderde er?
Niet alleen de prijs, maar het verdienmodel. Bellen werd data. Data werd infrastructuur. En die infrastructuur werd zó goedkoop, dat je het niet eens meer in losse stukjes hoeft te meten. Wie nu nog per minuut afrekent, begrijpt het nieuwe systeem niet.
En precies datzelfde gebeurt nu – met energie.
We staan aan de vooravond van een revolutie die net zo groot is als die van de telefoon. Zonne-energie, windenergie, batterijopslag: ze worden zó goedkoop, dat afrekenen per kilowattuur op termijn net zo achterhaald is als een telefoonrekening van 12 A4’tjes.
Stroom wordt te goedkoop om nog te meten.
Maar let op: de echte verandering is niet dat energie goedkoper wordt.
De echte revolutie is dat we toe zijn aan een nieuw systeem. Een systeem waarin energie niet langer draait om verbruik en bezit, maar om beschikbaarheid, betrouwbaarheid en slimme regie.
Een systeem waarin overvloed gedeeld wordt.
Dat betekent:
- Geen verdienmodel meer dat draait op afhankelijkheid van grote energieproducenten
- Geen energierekening meer per huishouden, maar een collectieve infrastructuur.
- Geen marktlogica van schaarste, maar een publieke logica van toegang.
Kortom: we moeten opnieuw leren denken.
We kunnen kiezen voor een toekomst waarin energie even vanzelfsprekend is als lucht – gratis, overvloedig, voor iedereen. Maar dan moeten we nu beginnen met het loslaten van het oude denken. Net zoals we stopten met minuten tellen toen het systeem veranderde.
Te goedkoop om te meten? Precies dán moet je nadenken over wie de regels bepaalt.
Want wat we meten, bepaalt wat we waarderen.
En wat we waarderen, bepaalt voor wie het systeem werkt.
“Hoe verdienen investeerders dan nog iets, als de marginale kosten van energie bijna nul zijn?”
Een terechte vraag – maar gebaseerd op een fundamenteel misverstand.
Wie zo denkt, gaat ervan uit dat het oude energiesysteem blijft bestaan. Met zijn businessmodellen vol kilowattuur-tarieven, meters en toeslagen. Maar we stappen nu over van een wereld gebaseerd op stromen (zoals gas of olie, die je blijft betalen naarmate je ze verbruikt), naar een wereld gebaseerd op voorraden – zoals zonneparken, windmolens en batterijen. Die leveren stroom tegen vrijwel nul marginale kosten. Eén keer bouwen, en dan jarenlang bijna gratis energie. Dat is geen probleem voor investeerders. Dat is een uitnodiging tot innovatie.
Kijk maar naar het internet. Ooit betaalden we daar ook per megabyte. We rekenden telefoontjes af per minuut. En wat gebeurde er toen data ’te goedkoop om te meten’ werd?
Niet het einde van investeringen – maar het begin van een explosie aan nieuwe modellen. Providers stapten over op abonnementen, cafés boden gratis wifi aan, en ineens zat de echte waarde niet meer in de data zelf, maar in wat je ermee kon doen. Google, YouTube, Spotify, Netflix, Amazon, Facebook – stuk voor stuk gebouwd op het fundament van ‘gratis’ data.
Solar Wind & Battery (SWB) systemen gaan precies dezelfde kant op. Het verdienmodel verschuift. Van verkoop per kilowattuur naar opslag, beschikbaarheid, betrouwbaarheid, en slimme integratie met vraag en aanbod. Je verdient niet meer aan het verbruik, maar aan de diensten rondom de infrastructuur.
Wie zoekt naar winst in het oude model, ziet vooral een dreiging.
Wie begrijpt het nieuwe model, ziet juist een kans.
Want energie die te goedkoop is om te meten? Die wordt onbetaalbaar waardevol.
Peter van der Wel (12025)
PS: Ben je het eens met de boodschap van deze blog? Post hem op de socials en/of stuur hem door naar een collega of vriend waarvan je denkt dat ze hem ook interessant zullen vinden! Kreeg je ’m zelf doorgestuurd? Abonneer je hier gratis op nieuwe blogs.
PPS: Reacties zijn welkom. Je kunt ze mailen naar mijn mailadres.
