In de jaren 30 van de vorige eeuw voorspelde de grote econoom Keynes dat we in het jaar 2030 nog maar 2 dagen per week zouden hoeven te werken. Sindsdien is heel veel van ons werk inderdaad weggeautomatiseerd. Maar waarom werken we dan nog steeds zo lang en zo hard?
De voor de hand liggende verklaring: omdat we tegenwoordig veel luxer leven dan vroeger. Maar als je dieper graaft, blijkt dat dit argument geen hout snijdt. We consumeren wel veel meer en luxer, maar het fabriceren van al die luxe auto’s, premium bieren of dure schoenen gebeurt tegenwoordig echt met veel minder menselijke arbeid dan vroeger. Nog maar heel weinig mensen werken tegenwoordig op een boerderij of in een fabriek.
Controleren en administreren
Wat doen al die andere mensen dan? Ze administreren en controleren! Administratieve medewerkers, managers, maar ook de mensen die actief zijn in de financiële en zakelijke dienstverlening, human resource medewerkers, beleidsadviseurs, advocaten, accountants en belastingadviseurs zijn allemaal bezig met sturen, regelen, managen, administreren en controleren.
Nog meer administratie
Ook in veel ‘oude’ beroepen is steeds meer administratief werk binnengeslopen. Ik heb me laten vertellen dat bij artsen, leraren en politieagenten – om maar een paar beroepen te noemen – wel 1/3 van hun tijd kwijt zijn aan administratieve rompslomp. Tijd die ze niet kunnen besteden aan hun patiënten, leerlingen of mensen op straat. In het kielzog van deze ontwikkeling is ook nog eens categorie banen gegroeid, van ondersteunende diensten voor drukke mensen. Hondenuitlaatservices, pizzabezorgers, kinderopvang, om er nog maar een paar te noemen.
Rapporteren en controleren
Wat is het nut van al dat geregel? Zijn onze boeren en arbeiders dankzij al die regelaars productiever geworden? Of houden al die administrateurs, controleurs, managers, juridisch medewerkers en beleidsadviseurs misschien vooral elkaar bezig? De administrateur vraagt aan de medewerkers om van alles bij te houden en te verantwoorden. Budgetbesteding, gereden kilometers, besteedde uren, gevoerde functioneringsgesprekken, liefst zo gedetailleerd mogelijk. Dat moet allemaal worden gerapporteerd en natuurlijk ook gecontroleerd. Al die informatie wordt geaccumuleerd voor de hogere echelons in de organisatie, de Raad van Bestuur, de commissarissen, de aandeelhouders, de financieel analisten en de fiscus.
Voor wie?
En voor wie zijn al die controleurs nu eigenlijk aan het werk? Wat controleren, administreren en beveiligen ze nu eigenlijk? Is het maatschappelijk gezien wel zulk zinvol werk? Of is al dat gecontroleer en geregel eigenlijk vooral nodig om alle organisaties, instellingen en bedrijven waarvoor ze werken in stand te houden? En dat dan vooral weer in het belang van de hoogste bazen en eigenaren van die organisaties? Van die rijkste 1%?
Robotisering en automatisering
Dat maakt de komende verdere computerisering, automatisering en robotisering extra interessant. Want juist al die routinematige, administratieve standaardklusjes lenen zich zeer voor automatisering. Dat gaat gigantische besparingen in geld en arbeidstijd opleveren voor al die organisaties die dit werk nu nog (groten)deels door mensen laten doen. En dat kan ook de bevrijding betekenen voor al die regelaars en administrateurs, Laten we ons bevrijden van alle overbodige administratieve rompslomp en controles in bedrijven en instellingen. En van wat er echt nodig is, laten we de bulk voortaan over aan computers, robots en intelligente systemen. Want is dit het werk waar we echt gelukkig van worden?
Zinvolle tijdsbesteding
Op slag is een groot deel van het saaie, overbodige en weinig bevredigende werk verdwenen. Als we ervoor zorgen dat iedereen een basisinkomen krijgt, hoeft dat ook helemaal geen probleem te zijn. De zeeën van tijd die we dan ineens hebben, kunnen we vullen met zinvollere en leukere bezigheden. Met schrijven, tekenen, zingen, met het ontplooien van onze talenten, met het zorgen voor onze naasten en dierbaren. Waarschijnlijk blijft er dan nog meer dan genoeg tijd over om lekker en gezond te koken en, wie weet, de hond weer gewoon zelf uit te laten.
Peter van der Wel © 02015
PS: Interessant? Stuur deze blog dan ook door naar een collega of een vriend! Kreeg u ’m zelf doorgestuurd? Abonneer u hier gratis
PPS: Wilt u maandelijks als eerste mijn nieuwste blog ontvangen? Geef u hier op voor gratis toezending
