In 1948 schreef George Orwell de meeslepende toekomstroman: 1984. In dat jaar zou de overheid alle burgers 24 uur per dag via tv-camera’s en af- luisterapparatuur in de gaten kunnen houden. Privacy bestond niet meer. De overheid zou in 1984 ook alle media beheersen. Via radio, tv, film, kranten, boeken en onderwijs beheerst de overheid de weergave van de werkelijkheid en zelfs die van het verleden. Voortdurend herschrijft de overheid in 1984 de geschiedenis en past zij deze aan de nieuwe weergave van de feiten aan.
Dit gaat zelfs zover dat de overheid zelfs voortdurend de taal herschrijft. De overheid in 1984 is dan geen totalitair regime, maar is ‘big brother’, de grote broer die zorgt voor zijn onderdanen. Die onderdanen zijn geen burgers, maar broeders. Woorden die ongewenst gedrag beschrijven worden gewoon geschrapt. Vrienden worden vijanden, wit wordt zwart. Het ministerie van Vrede houdt zich met oorlog bezig, het ministerie van Voorlichting met censuur.
Gelukkig is deze voorspelling niet uitgekomen. Daar mogen we blij om zijn, want veronderstel eens dat de communistische machtshebbers zoals in de voormalige Volksrepubliek Oost-Duitsland of Roemenië de beschikking zouden hebben gehad over de huidige digitale technologie. Om nog maar niet te spreken over de technologie die momenteel in ontwikkeling is. Want op dit moment komen er nog weer nieuwere technologieën beschikbaar in de vorm van dataverwerkingssystemen waardoor bestaande gegevens nog meer informatie opleveren. De oude communistische dictators konden hiervan zelfs niet dromen. ‘Big Brother’ of ‘grote broer’ is zo langzamerhand echt mogelijk. En wat blijkt? De moderne Big Brother heeft het leven al veel leuker en handiger gemaakt en het mooiste moet nog komen.
Het begrip privacy dateert uit een andere tijd en blijkt dan ook een onwerkbaar begrip te zijn. Want wie wil er nou volledig onbekend en ongekend door het leven gaan? In ruil voor een bonuskorting of airmiles zijn wij bereid al onze aankopen in grote databases te laten opslaan. Onze smartphone vertelt intussen voortdurend tot op een paar meter nauwkeurig waar we zijn en ook dat vinden de meesten van ons geen enkel probleem. Op de tv zijn sommigen van ons bereid de meest intieme details uit hun seksleven openbaar te maken. In ruil voor onze “10-minutes of fame” laten wij anderen tot diep in ons gevoelsleven meekijken.
We maken ook dankbaar gebruik van alle mogelijkheden van een wereld zonder privacy. Miljarden mensen hebben op profielsites zoals Facebook een pagina ingericht met daarop behalve een foto van zich zelf, allerlei gegevens over hun hobby’s, hun vrienden en over hun voorkeuren. Miljarden mensen ‘bloggen’ of ‘Twitteren’ en publiceren regelmatig over hun belevenissen of over hun opvattingen. De wereld is weer een dorp geworden via dit soort sites. Potentiële geliefden of zakenpartners kun je tegenwoordig via Facebook of Google opzoeken en zo kun je hun hele doopceel lichten. Pre-internet generaties moesten het hebben van informatie van buren of bekenden, maar internetdaten, chatten en zelfs een niet-virtueel avondje uit worden steeds minder gevaarlijk omdat ons hele leven tegenwoordig online staat.
Door mobieltjes en door internet is ons leven echt anders geworden. Als je via je mobiel voortdurend te traceren bent is het leven een stuk eenvoudiger. Afspraken hoef je tegenwoordig niet meer echt precies te maken omdat je toch altijd nog kunt bellen voor nadere specificaties. Ex-en verdwijnen nooit meer uit je leven omdat je ze via hun blog of Facebook pagina kunt blijven volgen. Vakanties worden minder vakantie als je ook vanuit Thailand je mail blijft checken.
Big Brother blijkt geen dictator, maar gewoon een handige hulp die het leven een stuk makkelijker heeft gemaakt en het einde is nog niet in zicht. Stel dat je bijvoorbeeld ergens in Portugal rijdt en je zoekt een hotel. Je spreekt dan wat in en er dan komt er de boodschap op het scherm, of uitgesproken door een mooie vrouwen- of mannenstem: “In welke prijsklasse zoekt u? Met of zonder zwembad? Zullen wij alvast voor u reserveren? Ja? Dan moet u dadelijk bij de tweede afslag rechtsaf”.
Peter van der Wel (2003/2014)
PS: Vond u deze blog nuttig of interessant? Deel hem dan met uw Linkedin relaties, Twitter volgers, of mail hem door naar uw beste klanten, collega’s of vrienden. Naar iedereen die u een duwtje wilt geven om de geweldige kansen te benutten die de toekomst ons biedt.
PPS: Minstens 1x per maand stuur ik een blog zoals deze rond. Wilt u deze ook gratis ontvangen? Geef u dan hier op voor gratis toezending van mijn blogs.
