Laat ik beginnen met op te merken dat ik niets tegen boeren heb. Integendeel eigenlijk. Ik heb wel iets tegen het systeem waarin zij (maar ook wij) gevangen zitten. Laat mij dit toelichten.
We weten allemaal dat de Nederlandse boeren zeer efficiënt werken en zeer innovatief zijn. Maar als ik als econoom de voedselproductie bekijk, vind ik deze extreem inefficiënt. Voedselproductie is het omzetten van zonne-energie in chemische energie voor onze lichamen. De manier waarop wij dat nu organiseren, is EXTREEM inefficiënt.
Puur economisch bekeken, is het niet slim om 25 kilo plantaardig eiwit aan een koe te voeren om er 1 kilo rundvlees voor terug te krijgen. Of om 2/3 van alle mais die wij wereldwijd produceren (voldoende om de hele bevolking van India en China te voeden) te laten verdwijnen in de magen van hongerige dieren. Of om wereldwijd 1/3 van alle landoppervlakte en 1/4 van alle watergebruik te gebruiken voor de vleesproductie. Het is dan veel efficiënter om als mensen zelf rechtstreeks die plantaardige eiwitten te eten, in plaats van via de omweg van dieren.
Nu houdt niet Iedereen van bonen schotels. Maar de innovaties zijn al onderweg. In de supermarkt vinden we al steeds meer vleesvervangers op basis van fermentatie. En niet alleen vleesvervangers. Ook yoghurt en melkvervangers. En niet alleen In de supermarkt. Ook bij McDonald’s en Kentucky Fried Chicken vinden we al plantaardige vleesvervangers. En er zijn ook al plantaardige ei-vervangers, kaasvervangers en zelfs vis en andere seafood vervangers.
Maar het kan nog mooier. Binnenkort hoeven we ook ons vlees niet meer te laten staan. We hoeven zelfs onze steak niet in te leveren. En dan kom ik bij Precisie Fermentatie en KweekVlees (Daar moeten we toch snel een betere naam voor verzinnen). Met precisie fermentatie en kweekvlees maken we geen vleesvervangers, maar echt vlees. Alleen niet meer gemaakt van dode productiedieren.
Een paar jaar terug konden we al lezen over de kweekvleesburger. Die kostte toen nog honderdduizenden euro’s, maar die prijs is nu al gedaald naar iets meer dan € 10,- en daalt nog wel verder. En dan hebben we het over burgers, maar als we graag een echte steak willen, is dat ook al mogelijk. Die kunnen we tegenwoordig printen. En die ziet er al redelijk uit als een echte steak. Zeker als je hem gebakken hebt. En over een paar jaar is deze niet meer van een normale steak te onderscheiden.
Op dit moment is eiwit uit precisie fermentatie al een stuk goedkoper dan uit koeien of kippen en al is kweekvlees nog weel een stuk duurder, die prijs daalt ook nog verder. Over een paar jaar, zeg in 2030, dan printen we ons kweekvlees wagyu lapje 5x zo goedkoop als normaal vlees en in 2035 10x zo goedkoop.
Dit gaat gegarandeerd grote gevolgen hebben voor de vleesmarkt en de veeteelt. Gewoon via de wet van vraag en aanbod en de psychologische wet van Gewin, Gemak en Genot.
Dat kweekvlees is bijvoorbeeld veiliger dan vlees uit de vleesindustrie. Het huidige vlees bevat maar al te vaak hormonen of medicijnresten. En soms zelfs ziekteverwekkers zoals salmonella. Het is ook nog eens gezonder, want veel (vooral rood) vlees is niet echt gezond. En het is straks ook smakelijker. Want we hoeven ons niet te beperken tot het printen van rundersteaks en wagyu lapjes. We kunnen dadelijk allerlei soorten vlees printen.
Rinocerosvlees, tijgervlees, mammoetvlees verzin het maar. Kweekvlees en plantaardige vleesvervangers zijn ook veel efficiënter. Er gaat geen 90% van de eiwitten meer verloren via de omweg van dieren
En dan bovenal, het is ook nog eens veel goedkoper. Hier gaat de wet van Gewin, Gemak en Genot de komende jaren zorgen voor een onverwacht snelle eiwittransitie.
Denk ook nog even aan alle bijkomende voordelen. 2/3 van al het agrarische land valt dan vrij, omdat we het niet meer nodig hebben voor de veeteelt. En niet alleen het ‘grasfalt’ van Engels raaigras, maar ook de soja-productie uit Brazilië, of de kweek van snijmais en ander krachtvoer in Nederland zelf. We hebben dan ook geen mestprobleem meer, geen stikstofprobleem. En dan heb ik het nog niet over de groeiende maatschappelijke weerstand tegen het houden van productiedieren in gevangenschap, tegen broeikasgassen en andere milieuproblemen. Dit oude systeem is niet langer houdbaar.
Gewone economische wetmatigheden zullen er toe leiden dat we de komende jaren wereldwijd afstappen van het eten van eiwitten van dode dieren uit de vleesindustrie.
Peter van der Wel (12021)
PS: Stuur deze blog vooral door naar collega’s en vrienden!
