Waarom moeten we (bijna) allemaal op een tijdstip sterven, dat we vooraf niet kennen? Het begin van het leven hebben we tegenwoordig in heel veel opzichten beheersbaar gemaakt, waarom geldt dat niet voor het einde van het leven, de dood? Probeer je eens voor te stellen, hoe het zou zijn als je van tevoren precies zou weten wanneer je dood zou gaan! Ik weet dat het heel moeilijk is om daarover na te denken, maar probeer het toch maar eens. Ik zie dan een heleboel voordelen. Voordelen zowel op het persoonlijke individuele vlak, als voordelen op het collectieve gemeenschappelijke vlak.
voordelen
Zo kun je om te beginnen je pensioen eindelijk heel praktisch plannen en hoef je niet meer te sparen voor de jaren na je dood. Je weet precies hoeveel tijd je moet overbruggen tussen pensioen en overlijden en kunt dus ook bepalen hoeveel euro je daarvoor op zij wenst te leggen. Nooit meer de onzekerheid, voor hoeveel jaar je moet sparen. Dat is dan het financiële aspect, maar datzelfde rekensommetje gaat ook op voor andere belangrijke zaken. Stel dat je weet dat je precies tot je 70e verjaardag blijft leven. Dan heb je niet alleen geld nodig tot je 70e, maar heb je ook tot je 70e de tijd om de dingen te doen die je wilt doen. Je kunt dan al ver van tevoren inplannen, wat je op je 40e gedaan wilt hebben, op je 50e, op je 60e en dan ten slotte nog op je 70e. De kans dat je dan op je sterfbed inderdaad hebt gedaan, wat je had willen doen wordt daarmee in ieder geval een stuk groter. Over sterfbed gesproken, ook dat kun je dan op je gemak van tevoren organiseren. Wie wil ik erbij hebben, hoe wil ik het vormgeven, welke muziek, waar etc.? Omgekeerd moet het ook voor je omgeving, je naasten een stuk prettiger zijn als men ver van tevoren. weet dan je dan en dan zult overlijden. Geen onverwachte schok meer, maar een duidelijk moment waarnaar men toe kan leven.
samenleving
Stel dat we het moment van het levenseinde als samenleving zouden kunnen vaststellen, bijvoorbeeld op 70 jaar, dan worden discussies over levensverlengend medisch ingrijpen en de alsmaar stijgende kosten van verpleging en dure medicijnen een stuk simpeler. Iedereen heeft dan recht op een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven, tot het gezamenlijk bepaalde moment. Nu is het de individuele arts die deze moeilijke afweging maar steeds opnieuw moet maken. Bij zo’n ver van tevoren vastgesteld moment van overlijden is alles een stuk duidelijker. Alles kan dan in het werk worden gesteld om iedereen dat moment te laten bereiken, maar wel tot daar en niet verder. Als we dat moment maar vroeg genoeg kiezen, voorkomen we dat de halve bevolking in een situatie van steeds verdere fysieke en psychische aftakeling terechtkomt. Dat er bejaarden in mensonwaardige omstandigheden in leven worden gehouden. Dat de kosten van gezondheidszorg onbeperkt blijven oplopen, omdat de grens steeds verder opschuift en die kosten aan het eind van het leven steeds verder blijven stijgen.
zeer goede gezondheid
Nu lijkt dit alles nog een absurd idee, maar wat als daar heel veel tegenover komt te staan? Bijvoorbeeld de garantie dat je tot het moment van je overlijden in zeer goede gezondheid zult leven en dat je niet meer bang hoeft te zijn voor een plotselinge dood? Hier botsen tradities met rationaliteit.
Maar gelukkig hoeven dit idee ook niet meteen volledig in te voeren.We kunnen ook voorzichtig beginnen en ervaring opdoen. Op die manier zijn al heel veel diep ingrijpende veranderingen in de samenleving tot stand gekomen. Nu trekt (vrijwel) niemand meer het nut van een voor- en een achternaam in twijfel. Toch is ook dit gebaseerd op een besluit van een wetgever en was er heel lang een tijd waarin de mensen maar één naam en eventueel enkele bijnamen hadden. Pas enkele honderden jaren geleden kwam het gebruik van een familienaam in zwang, eerst bij de adel en later bij het hele volk. Nu is dat volledig geaccepteerd omdat iedereen er het nut van inziet. Zo zou het ook kunnen gaan met het stervenstijdstip.
We zouden om te beginnen de voor- en nadelen van dit idee kunnen bediscussiëren. In feite is dit artikel een eerste bijdrage aan deze discussie. En dan zijn er verschillende meer of minder ingrijpende maatregelen mogelijk. Bijvoorbeeld de mogelijkheid van vrijwillige levensbeëindiging vanaf een vastgestelde leeftijd. Thuis of juist ergens in een mooi huis, of midden in de natuur, waarbij de vrienden en bekenden, nog eenmaal samen op een vreugdevolle wijze deelgenoot kunnen zijn van het naderende einde. Een andere maatregel is het vaststellen van een duidelijke leeftijdsgrens waarboven alleen nog palliatief medisch ingrijpen plaatsvindt. Of minder vergaand een ziektekostenverzekering, die tot de vastgestelde leeftijd alles vergoedt, maar daarna alleen nog een palliatief pakket. Natuurlijk is dan tegelijkertijd onderzoek nodig naar de gevolgen van zulke maatregelen voor het welbevinden van de betrokkenen, ouderen en nabestaanden. Vervolgens kunnen de uitkomsten van deze onderzoeken weer startpunt zijn van verdere discussie.
wennen aan idee
Natuurlijk zullen dan nog aan dit idee moeten wennen. Maar dat kan in kleine stapjes als blijkt dat deze stapjes doorgaans positief uitpakken. Langzamerhand krijgen we zo zicht op mogelijke positieve gevolgen voor het welbevinden van de betrokkenen en voor de nabestaanden. En dan ontdekken we wellicht dat een vastgesteld stervenstijdstip net zo prettig is als het beheersen van het begintijdstip.
Peter van der Wel & Jan Nekkers © 12017
PS: Vond u deze blog nuttig of interessant?
Deel hem dan met uw Linkedin relaties,Twitter volgers, of mail hem door naar uw beste klanten, collega’s of vrienden. Naar iedereen die u volgens u de geweldige kansen moet benutten die de toekomst ons biedt.
PPS: Meer blogs? Elke maand stuur ik een blog zoals deze rond. Geef u hier op voor gratis toezending
