Eind juni mocht ik met meer dan 200 genodigden aanwezig zijn bij de officiële presentatie van de Verkenning Toekomst Volksgezondheid 2014, in ambtelijk jargon de VTV-2014.
Het was nu al voor de zesde keer dat het RIVM, voluit het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, zo’n VTV uitbracht. Dit rapport is voor Nederland belangrijk, omdat al het beleid van de overheid rondom volksgezondheid hierop zal zijn gebaseerd.
Wat staat daar nu dit keer in? Wel, dat viel mij als futuroloog eerlijk gezegd erg tegen. Ik had er meer toekomst in verwacht. Het rapport bestrijkt immers de periode tot 2030 met een doorkijkje naar 2040. Volgens de VTV zullen we in die periode allemaal nog wel wat ouder worden, maar de stijging zal minder hard verlopen dan de afgelopen tien jaar. Verder zal dementie in 2030 de belangrijkste doodsoorzaak zijn. En het aantal mensen met een chronische ziekte zal naar verwachting stijgen, terwijl de beperkingen die we daarvan ondervinden stabiel zullen blijven.
Waarom was ik nu zo teleurgesteld over deze VTV? Het begon eigenlijk heel veelbelovend. In de VTV zijn vijf scenario’s opgenomen, een trendscenario uitgaand van ongewijzigd beleid en vier scenario’s met daarin vier andere perspectieven. Een trendscenario met ‘business as usual’, dat begrijp ik, maar het interessantst zijn nu juist de nieuwe perspectieven. Deze bleken in deze VTV echter volledig te ontbreken.
Zo is er in deze scenario’s geen rekening gehouden met echte systeemveranderingen of met echte doorbraak technologieën. Met bijvoorbeeld het op grote schaal toepassen van apps op basis van Big Data en zelfmonitoring. The network will be your doctor! Met de komst van virtuele artsen, die jou persoonlijke lijfarts worden, op basis van toegang tot onnoemelijke databases aan medische informatie en sensoren op je huid, in je lichaam en in je huis. Personalised medicine en functional foods op basis van persoonlijke gezondheidsprofielen. Met de exponentieel dalende prijzen van DNA sequensing met gevolgen voor DNA paspoorten, vroegtijdige herkenning van nieuwe virussen en woekerende lichaamscellen, etc. Met het kweken of printen (bioprinting) van nieuwe organen met je eigen DNA, etc. etc.
Geen wonder dus dat dan de verwachte stijging van de gemiddelde levensverwachting zo laag wordt ingeschat. Terwijl er futurologen zijn die intussen al serieus nadenken over de komst van de onsterfelijkheid. En dat ook terwijl de onderzoekers van het RIVM bij alle eerdere VTV’s iedere keer stelselmatig de stijging van de levensverwachting hebben onderschat.
Misschien moet de VTV niet langer worden opgesteld door experts en betrokkenen. Een blik in de lijst van auteurs en leden van bij het onderzoek betrokken adviescommissie spreekt dan ook boekdelen. Het rapport is opgesteld door medewerkers van het RIVM, ambtenaren van verschillende departementen en hoogleraren verbonden aan Nederlandse universiteiten. Misschien dat er volgende keer meer echte toekomstverkenners bij betrokken kunnen worden. Een gemiste kans dit keer.
© Peter van der Wel (12014)
PS: Stuur deze blog vooral door naar collega’s en vrienden! Kreeg u ’m zelf doorgestuurd? Abonneer u hier gratis
PPS: Wilt u maandelijks als eerste mijn nieuwste blog ontvangen? Geef u hier op voor gratis toezending
