De techniek van Big Brother (2003)

In eerdere blogs hebben we het gehad over de niet-gevoerde privacydiscussie en over hoe Big Brother ons helpt. Iedere Nederlander is intussen al lang in duizenden gegevensbestanden opgenomen. In deze blog wil ik wat dieper ingaan op vier van de technieken waar we het hier over hebben.

Koppelen van gegevensbestanden

Om te beginnen het koppelen van digitale gegevensbestanden. Iedere Nederlander is intussen al lang in duizenden gegevensbestanden opgenomen. Op dit moment mogen de gegevens uit al deze bestanden nog niet zomaar worden gecombineerd of gekoppeld, zoals dat in vaktermen wordt genoemd. Maar koppelen heeft wel grote voordelen. Illegale onderhuur, belastingontduiking of uitkeringsfraude worden dan wel een stuk moeilijker. Omgekeerd wordt het recht op een uitkering of vergunning ook veel eenvoudiger te bepalen. Met koppeling wordt de kans op verkeerde of verouderde gegevens een stuk kleiner. Vooral in de medische wereld zal dat grote voordelen gaan krijgen. Maar ook voor ons als consumenten wordt alles daardoor een stuk gemakkelijker. U hoeft bijvoorbeeld nooit meer voor de zoveelste keer uw gegevens in te vullen of door te geven. Het opgeven van uw burgerservicenummer volstaat.

Datamining

De tweede technische ontwikkeling is de komst van steeds betere zogenaamde datamining systemen. Google is een bekend voorbeeld van zo’n systeem dat die in een honderdste milliseconde miljarden gegevensbestanden kan doorzoeken. Zo’n zoeksysteem maakt het mogelijk uit die gekoppelde bestanden heel eenvoudig de gewenste gegevens te verzamelen. Met zo’n systeem zijn bijvoorbeeld heel eenvoudig psychologische profielen samen te stellen. Mijnheer A eet geen vlees, reist regelmatig naar Saoedi-Arabië, betaalt altijd met zijn creditcard, heeft onlangs een vliegcursus gevolgd, maar is geen piloot en heeft nu een vliegticket gekocht naar de VS. Ik vermoed dat de Amerikaanse overheid wel extra aandacht zal hebben voor meneer A. Met een beetje fantasie zijn de mogelijkheden van zo’n systeem voor ‘grote broer’ onuitputtelijk. Mevrouw B heeft geen inkomen, geen bezit, maar koopt wel een nieuwe auto. Hoe kan dat? Ook klantvriendelijke verkopers moeten smullen van de mogelijkheden. Mijnheer C rijdt Opel, gaat al enkele jaren op vakantie naar Italië en is toe aan een nieuwe auto. Misschien is hij wel in voor een nieuwe Fiat zeker als hij daarbij een gratis 14-daags arrangement krijgt aangeboden in Florence of Verona.

Biometrie

Een derde ontwikkeling zijn de steeds betere systemen van biometrie. Bij biometrie kun je iemand elektronisch identificeren aan de hand van een uniek kenmerk van die persoon, bijvoorbeeld een vingerafdruk, een foto, deel van de iris of zelfs aan de hand van bepaald gedrag. Dit kenmerk wordt elektronisch opgeslagen en kan worden vergeleken met een op een ander tijdstip verkregen versie. De huidige technologie is in staat een groot aantal van zulke kenmerken snel en nauwkeurig vast te stellen, op te slaan en te vergelijken. Bijvoorbeeld je elektronische vingerafdruk of het patroon van je iris, het patroon van de bloedvaten op je netvlies, je stemgeluid, je lichaamsgeur, je gelaatstrekken, je handschrift en zelfs je DNA. Hiermee kun je dus op afstand bepalen of iemand inderdaad is wie hij zegt dat hij is. Door de voortdurende prijsdaling van opslag van digitale gegevens en de toenemende betrouwbaarheid van de software is het zelfs al mogelijk op afstand via elektronische gezichtsherkenning iemands identiteit vast te leggen en te bewaren. Dit maakt het voor het eerst in de geschiedenis mogelijk zeer betrouwbare en eenvoudig doorzoekbare persoonsregisters aan te leggen. Als je zo’n biometrische kenmerk gebruikt om iemand toegang te geven tot een bepaalde dienst of een terrein (bijvoorbeeld een vliegveld of een gebouw) wordt zijn of haar lichaam als het ware de sleutel of een wachtwoord.

Tracking en Tracing

De vierde ontwikkeling is tracking en tracing. Er komen steeds betere en goedkopere chips op de markt om voorwerpen en zelfs mensen op afstand te volgen. In duurdere auto’s en fietsen en in sommige huisdieren en in paarden zitten al jaren zulke op afstand afleesbare chips. Die chips fungeren dan als een soort radio die een signaal kan uitzenden. In vaktermen staan ze dan ook bekend als RFID chips, ofwel Radio Frequency Identity chips. Op de plaatjes hiernaast zie je voorbeelden van die chips met daar omheen een hele grote antenne. Omdat die chips steeds goedkoper worden en ook steeds kleiner, zal het zal niet lang meer duren totdat in elk denkbaar voorwerp, tot aan mensen aan toe zulke chips zullen zitten. Die chips maken ‘tracking’ mogelijk. Je kunt met een speciale ontvanger die signalen opvangen en zo nagaan waar die chip (en dus dat voorwerp) zich bevindt.

Tracking biedt vele voordelen. Trackingchips in fietsen en auto’s dienen vooral om diefstal te ontmoedigen, waardoor nu al de verzekeringspremie verlaagd kon worden. Chips in dieren kunnen bijvoorbeeld ook informatie geven over de eigenaar van het dier, de vervoerhistorie en het medicijngebruik. Dit soort chips kan zo ook worden gebruikt om de verspreiding van ziektes en fraude met Europese subsidies te voorkomen. Nu die chips snel goedkoper worden, passen sommige bedrijven deze chips ook al toe in consumentenproducten en vervangen zo de oude vertrouwde barcode. Alle producten die zijn uitgerust met zo’n chip zijn dan op afstand te volgen. U draagt dan een broek met zo’n chip erin en er zit er wellicht één in uw bril, uw sleutelbos en uw portemonnee. Altijd handig als u even niet meer weet waar u ‘m gelaten heeft. Maar ook handig voor degenen die willen weten waar u de laatste tijd allemaal geweest bent!

The internet of Things

Sommige deskundigen voorspellen dat er steeds meer intelligentie komt in die ingebouwde computerchips en dus in al die voorwerpen. Maar wat als je koelkast aan de supermarkt vergeet door te geven dat je op vakantie bent? Vind je dan een overvolle koelkast vol met bedorven spullen als je weer thuiskomt? Of wat als je auto beslist om opeens naar de garage te gaan? Het alternatief is daarom meer voor de handliggend. Apparaten en andere voorwerpen blijven ‘dom’, maar worden identificeerbaar en traceerbaar. Ze krijgen dus wel een RFID chip ingebouwd, zeg maar een op afstand afleesbare individuele streepjescode, maar worden verder niet intelligent.

De intelligentie zit dan in de database. Alle voorwerpen worden dan ‘googlebaar’. Sleutels kwijt? Druk op ^F en je ziet waar ze liggen. Alle voorwerpen worden dan traceerbaar in plaats en tijd. Ze krijgen een geschiedenis. Slimme software gekoppeld aan die database, denk aan een combinatie van Google en Amazon analyseert deze gegevens en kan op basis hiervan aanbevelingen doen. Deze week maar geen melk, of morgen naar de garage.

Peter van der Wel (2003/2014)

PS: Vond u deze blog nuttig of interessant? Deel hem dan met uw Linkedin relaties, Twitter volgers, of mail hem door naar uw beste klanten, collega’s of vrienden. Naar iedereen die u een duwtje wilt geven om de geweldige kansen te benutten die de toekomst ons biedt.

  
PPS: Minstens 1x per maand stuur ik een blog zoals deze rond. Wilt u deze ook gratis ontvangen? Geef u dan hier op voor gratis toezending van mijn blogs.