Wij staan als mensheid op dit moment voor misschien wel de grootste en meest ingrijpende uitdaging ooit. Door een combinatie van dreigende crises staan wij nu voor uitdagingen op sociaal, technologisch, economisch, ethisch en politiek gebied.
Dreigende crises
De dreigende klimaatcrisis is hiervan wellicht het meest veel omvattend met haar dreigende zichzelf versterkende terugkoppelingen zoals verdwijnend ijs op de Noordpool of vrijkomend methaan uit de permafrost. In het verlengde daarvan dreigen dan allerlei vervolgcrises. Mislukte oogsten, overstromingen of juist waterschaarste, klimaatvluchtelingen, terrorisme, grensoverschrijdende criminaliteit, nieuwe ziektes, gewapende conflicten etc. Parallel hieraan zien we mogelijke levensbedreigende technische ontwikkelingen. Denk aan ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, biotech en wapentechnologie. Al deze dreigende crises hebben iets gemeenschappelijks. Ze hangen met elkaar samen, versterken elkaar onderling en ze houden niet op bij de landsgrenzen. Besluitvorming via nationale staten biedt hiervoor geen oplossing, integendeel.
Groot risico.
Voortgaan op de oude weg brengt het voortbestaan van de gehele mensheid in gevaar. Wij hebben daarom een nieuw toekomstbeeld nodig, een nieuw inspirerend verhaal, een nieuwe leidraad voor de verdere ontwikkeling van onze beschaving en onze soort. Een nieuw antwoord op de vraag waar we met zijn allen heen willen.
Oude verhalen uitgewerkt
Tot de industriële revolutie waren het vooral religieuze verhalen die ons houvast boden. Daarna is die rol deels overgenomen door het kapitalisme, maar deze verhalen hebben ons bij de crises gebracht waar we nu voor staan. Deze verhalen werken niet meer. Zij bieden geen antwoorden op de vragen en uitdagingen voor de komende jaren. We hebben daarom een nieuw verhaal nodig om ons bestaan te rechtvaardigen en zin te geven.
Vele toekomsten mogelijk
Er zijn veel toekomsten mogelijk en we kunnen nooit precies voorspellen hoe de onze er uit zal gaan zien. Maar stel je eens een toekomst voor waarin de technische ontwikkeling de mensheid veel goeds heeft gebracht. Een toekomst waarin wij ondersteund door krachtige alomtegenwoordige kunstmatige intelligentie de ongewenste omstandigheden waarin velen van ons nu nog moeten leven, hebben uitgebannen. Waarin wij de beperkingen van ons kwetsbare lichaam en beperkte geest hebben opgeheven. Waarin wij als mensheid meer hebben bereikt dan wij ooit zelfs maar voor mogelijk hebben gehouden.
Grootste prestatie van de mensheid
De normen en vormen van samenleven die wij nu hebben, zullen dan niet meer voldoen. We zullen ons daarom moeten losmaken van de oude patronen uit het verleden. We zullen moeten experimenteren met nieuwe manieren van samenleven, nieuwe manieren om problemen op te lossen, om lijden te verminderen, om onze dromen te realiseren en om samen te evolueren naar iets groters. Wij moeten ons sociaal, psychisch en existentieel voorbereiden op zo’n toekomst. We zullen daarvoor verder moeten kijken dan ons eigen belang, ons kleine wereldje en onze eigen tijd. We moeten met andere woorden een toekomstgericht beschavingsideaal ontwikkelen en toekomstgerichte burgers worden. Dit zal onze grootste prestatie als mensheid tot nu toe zijn.
Vraag aan jou
En dan nu mijn vraag aan jou. Welk nieuw verhaal zie jij voor je, wens jij ons allemaal toe? Welke toekomst zie jij voor je wanneer we de ballast van het verleden achter ons laten en een nieuw tijdperk met elkaar inluiden?
© Peter van der Wel & Hans Gertsen (02019)
PS: Stuur deze blog vooral door naar collega’s en vrienden! Kreeg u ’m zelf doorgestuurd? Abonneer u hier gratis
PPS: Wilt u maandelijks als eerste mijn nieuwste blog ontvangen? Geef u hier op voor gratis toezending
