Deze vakantie viel het me opnieuw op. Ik werd vanzelf wakker. Geen wekker. Geen afspraken. Geen dingen die moesten. Maar vooral geen telefoon die me naar zich toe zoog. Gewoon even liggen niksen. Ademhalen. Luisteren naar de ochtendgeluiden. Langzaam wakker worden. Ik realiseerde me dat ik dat al heel lang niet meer zo had gedaan. […]
Er zijn meerdere lagen van antwoord op die vraag. Hieronder zet ik enkel belangrijke oorzaken op een rij, gegroepeerd in vijf domeinen: 1. Cognitieve beperkingen: we denken in het bekende 2. Institutionele inertie: systemen houden zichzelf in stand 3. Culturele frames: wat we vanzelfsprekend vinden 4. Medialogica en ideologie 5. Emotionele en spirituele redenen Conclusie
Waarom stemmen we niet voor meer menselijkheid, rechtvaardigheid en duurzaamheid? Meer lezen »
Waarom de toekomst vraagt om solidariteit, technologie en durf Het geloof in de vrije markt Er was een tijd dat we geloofden dat alles beter zou worden. Dat marktwerking onze zorg beter en goedkoper zou maken. Dat als we de bedrijven meer ruimte zouden geven, de welvaart vanzelf naar beneden zou sijpelen. Dat minder regels
Echte vooruitgang? Niet zolang de Rijken Regeren Meer lezen »
De klassieke arbeidswaardetheorie, zoals ontwikkeld door Smith, Ricardo en Marx, stelt dat de waarde van een goed afhangt van de hoeveelheid arbeid die nodig is voor de productie ervan. Hoewel deze theorie is verlaten door de neoklassieke economie, blijft het principe impliciet aanwezig in veel maatschappelijke structuren: arbeid als basis voor waarde, verdienste en bestaansrecht.
Waarom de klassieke arbeidswaarde theorie niet meer werkt Hoe robots, energie en denkfouten onze economie op z’n kop kunnen gaan zetten Stel je voor: een wereld waarin arbeid bijna niets meer kost. Geen minimumloon, geen cao’s, geen arbeidstijdverkorting nodig. Niet omdat de mens overbodig wordt, maar omdat machines het werk beter, sneller en goedkoper doen.
De Nieuwe Waarde van Arbeid Meer lezen »
Automation is not just technology – it’s a path to liberation By Peter van der Wel We are on the verge of a leap in our economic evolution – not a “quantum leap,” but a fundamental shift in era. The rise of generative AI shows us that not only hands, but also heads can be
Welcome to the Humane Economy Meer lezen »
Kun je je nog herinneren dat je telefoongesprekken betaalde per seconde?Dat je internationale gesprekken zo kort mogelijk hield?En dat gesprekken met Amerika praktisch onbetaalbaar waren? Het klinkt bijna als een andere eeuw. En dat ís het ook. Want ergens onderweg veranderde niet alleen de techniek, maar het hele systeem. We gingen van dure minuten naar
De prijs van energie Meer lezen »
Sinds het verschijnen van mijn boek De Goede Toekomst merk ik het telkens weer:Eén blik op de titel, en de eerste wenkbrauw gaat al omhoog.“Leuk idee hoor, maar dat is toch onhaalbaar?”“Mooi verhaal, maar veel te duur.”Of de klassieker: “Dat klinkt als techno (of links) idealisme.” Alsof een positief toekomstbeeld verdacht is geworden. Maar precies
De Goede Toekomst is geen naïef sprookje Meer lezen »
Je kent het wel: vrijdagmiddag, je hoofd bonkt van de Teams-meetings, je inbox is een digitale puinhoop en de weekendplannen zijn een vage belofte van herstel. We werken ons suf – maar waarvoor eigenlijk? De discussie over arbeidstijdverkorting (ATV) klinkt al sinds de jaren ’70, maar plots is ze terug van nooit weggeweest. Niet als
De 24-urige werkweek komt eraan (of je wilt of niet) Meer lezen »
Op een doodgewone dinsdagochtend doet mijn buurvrouw haar wekelijkse boodschappen. Terwijl zij haar fiets op slot zet, rijdt er een robotkarretje langs dat verse groenten bezorgt bij de oudere meneer verderop. Ondertussen vliegt een drone boven het plein – niet voor een filmopname, maar als onderdeel van een bewakingspatrouille. Het klinkt als sciencefiction, maar dit
De toekomst is van ons allemaal Meer lezen »
Imagine this:Mexico, claiming it was simply “taking back its historic lands,” suddenly invades the United States.They occupy large parts of Texas, Arizona, and California.Their army holds firm.They bomb major U.S. cities — Chicago, New York, Miami — causing massive destruction and thousands of civilian deaths.And now they tell the world: “We are only restoring what
What If Mexico Invaded the U.S.? Meer lezen »
We kennen allemaal het cliché: de toekomst is onvoorspelbaar. Toch zijn er verhalen die ons helpen een glimp van die toekomst op te vangen. Eén van de meest intrigerende visies komt – jawel – uit een sciencefictionserie: Star Trek. In dat universum bestaat een samenleving die radicaal anders is georganiseerd dan de onze. Geen geld,
Trekonomics: Economie zonder geld – droom, utopie of strijdplan? Meer lezen »
Er waart opnieuw een spook door de wereld. Niet het communisme, maar het spook van een oud machtssysteem dat weigert plaats te maken voor het nieuwe. Ooit gebouwd op fossiele brandstoffen, uitbuiting van arbeid, en controle over grondstoffen, is dit systeem nu bezig in te storten. Niet door een revolutie, maar doordat de wereld eronder
Het Spook van een Stervend Systeem Meer lezen »
De geschiedenis herhaalt zich niet, maar rijmt wel Er was een tijd – nog geen eeuw geleden – waarin miljoenen mensen blindelings een leider volgden die hen grootheid beloofde. Hij wees naar vijanden, naar minderheden, naar intellectuelen, en zei: “Zij zijn het probleem. Volg mij, en alles komt goed.” Het verhaal is bekend. Toch lijken
De 14 Signalen van Fascisme Meer lezen »
Wist je dat Meta – het moederbedrijf achter Facebook, Instagram, WhatsApp en Threads – meer dan 50.000 datapunten per gebruiker verzamelt? Vijftigduizend. Dat is geen typfout. Elke klik, swipe, zoekopdracht of emoji wordt geregistreerd, geanalyseerd en opgenomen in een verbijsterend gedetailleerd digitaal dossier. En dat dossier is geen onschuldige verzameling gegevens. Het is een precies
Waarom ik ben gestopt met Whatsapp en Facebook Meer lezen »
Al jaren schrijf ik over de noodzaak van een fundamentele herziening van ons onderwijssysteem. In eerdere blogs — zoals “Mijn Onderwijs van Morgen”: “De school van Morgen” en “Waarom scholen meer lijken op fabrieken dan op leeromgevingen” — heb ik keer op keer betoogd dat het huidige systeem zijn houdbaarheidsdatum allang heeft overschreden. En nu
De Onderwijsrevolutie is Begonnen – En het Werkt! Meer lezen »
Datum: 20 mei 2025Tijd: 09:30 – 11:00 uurLocatie: OnlineOrganisatie: E&R Kennistafel ‘Duurzame Groei 2.0′ 🔮 Bereid je voor op de toekomst en neem een strategische voorsprong! Niemand kan de toekomst voorspellen, maar wél beter begrijpen en erop inspelen. In dit inspirerende webinar ontdek je de basisprincipes van toekomstonderzoek en leer je hoe je trends en
Webinar: Ontdek de Kunst van Toekomstonderzoek – In Slechts 1,5 Uur! Meer lezen »
Stel je voor dat parkeren in het centrum van Rotterdam of Amsterdam overal gratis zou zijn. Overal auto’s, files voor een plekje, en niemand die zich nog afvraagt of ze niet gewoon de fiets hadden kunnen pakken. Chaos. Maar gek genoeg doen we precies dit wel met iets veel fundamentelers dan parkeerplaatsen: onze natuur. We
De Natuur: Gratis en Voor Niks? Mooi Niet! Meer lezen »
Dat is misschien wel dé belangrijkste vraag van deze tijd. Hoe zorgen we ervoor dat AI een kracht is voor vooruitgang, en niet een instrument wordt voor manipulatie, onderdrukking of misbruik? Hier zijn vijf concrete strategieën waarmee we AI in de juiste richting kunnen sturen: 1. Strikte regelgeving zonder innovatie te smoren We hebben slimme,
Hoe voorkomen we misbruik van AI? Meer lezen »
Stel je voor: je zit op je telefoon en een vriendelijke AI-chatbot vraagt je. “Hey, hoe was je weekend?” met een stem die net warm en menselijk genoeg klinkt om vertrouwd te voelen. Je antwoordt zonder na te denken. Voor je het weet, zit je in een gesprek over je favoriete vakantiebestemming en je liefde
Hoe AI je binnenkort te slim af is Meer lezen »
Stel je voor: je loopt door een prachtig bos en plukt een appel van een boom. Op dat moment komt er iemand aanrennen die roept: “Wacht! Die appel is intellectueel eigendom. Ik had bedacht dat bomen appels kunnen laten groeien, en dus moet je mij betalen!” Klinkt absurd? Dat is precies hoe intellectueel eigendom (IE)
Intellectueel Eigendom: Een Ongewenst Monopolie op Ideeën Meer lezen »
Technologische innovatie is een complexe proces dat zich niet lineair ontwikkelt, en afhankelijk is van een samenspel van factoren. In een integraal model, kunnen we de dynamiek van innovatie beschrijven als een multidimensionaal proces met vier fundamentele pijlers: Deze vier pijlers bepalen of en hoe snel een nieuwe technologie succesvol zal zijn. Probleem is echter
Een Integraal Model voor Technologische Innovatie Meer lezen »
We leven in een tijd waarin technologische ontwikkelingen elkaar razendsnel lijken op te volgen. De Wet van Moore, die stelt dat de rekenkracht van chips elke twee jaar verdubbelt, wordt vaak aangehaald als dé maatstaf voor vooruitgang. Maar als technologie altijd exponentieel zou groeien, waarom hebben we dan nog steeds geen vliegende auto’s? En waarom
Waarom technologie soms sneller, soms langzamer gaat dan je denkt Meer lezen »
Er was eens een partij die het allemaal wél snapte. Geen ingewikkelde analyses, geen vage politieke praatjes, geen nuance. Nee, deze partij had het antwoord op álle problemen van Nederland: te veel ananassen Hoge huren? Te veel ananassen,Tekorten in de zorg? Ananassen.Vertraging op de A12? Rara, wat zou het zijn?Je pindakaas te duur? Nou, je
De Partij van de Enige Oorzaak: Hoe Alles de Schuld Was van de A………. Meer lezen »
In een tijd waarin verkiezingspeilingen vaak wankeler zijn dan een kaartenhuis in een storm, zoeken mensen steeds vaker naar alternatieve manieren om de toekomst te voorspellen. Een van de hippe tools van de afgelopen jaren? Prediction markets – oftewel, markten waar mensen met hun portemonnee kunnen stemmen op de uitkomst van politieke en maatschappelijke gebeurtenissen.
Trump 2028? Vraag het de crowd – of toch niet? Meer lezen »
Er was eens een klein landje aan de Noordzee, bekend om zijn molens, tulpen en – zo dachten we – hardwerkende boeren die met klompen in de klei stonden om ons van eerlijke, Hollandse producten te voorzien. Maar wat bleek? We waren allemaal verstrikt geraakt in een briljant marketingverhaal, bedacht door de agrarische sector en
Het Grote Boerenbedrog: Hoe We Werden Meegesleept in een PR-Sprookje Meer lezen »
Er gebeurt van alles in de wereld. Oude machtsverhoudingen wankelen, grote leiders maken onvoorspelbare sprongen, en nieuwe technologie dendert op ons af als een hogesnelheidstrein zonder remmen. Chaos? Misschien. Maar laten we eerlijk zijn: wanneer er aan de boom wordt geschud, weet je nooit welke vruchten er gaan vallen. Neem de Verenigde Staten. Vroeger dé
Chaos op het Wereldtoneel: Paniek of Kans? Meer lezen »
Een terugblik uit 2050 Eind 20e en begin 21e eeuw draaide het hyperkapitalisme op volle toeren. Nieuwe technologie creëerde ongekende rijkdom, de economie bloeide en de globalisering bood eindeloze mogelijkheden. Maar onder de oppervlakte broeide iets. De maatschappelijke samenhang verdween, de sociale ongelijkheid nam toe en klimaatverandering werd een steeds grotere bedreiging. Terwijl de meeste
Sociaal Kapitalisme Meer lezen »
De Tweede Wet van Dator luidt: Elke uitspraak over de toekomst die niet absurd genoeg is, is voorspelbaar onjuist. Ondanks de wapenstilstand tussen Hamas en Israël zien we het Midden-Oosten nu vooral nog als een regio vol conflicten en economische onzekerheid. Daarom nu deze op het eerste gezicht wellicht absurde voorspelling: het Midden-Oosten zou weleens
Een Gouden Toekomst voor het Midden-Oosten? Meer lezen »
Stel je voor: een gemeenschap waar burgers niet alleen hun stem laten horen tijdens verkiezingen, maar actief betrokken zijn bij de belangrijkste beslissingen die hun leven raken. Een plek waar mensen elkaar begrijpen, samenwerken en samen oplossingen bedenken. Dat is de belofte van burgerberaden – een frisse wind in een democratie die steeds meer onder
Burgerberaden: Samen in vertrouwen bouwen aan de toekomst Meer lezen »
Wist je dat de Nederlandse overheid jaarlijks €9 miljard aan belastinginkomsten misloopt door de hypotheekrenteaftrek? Een geweldig cadeau voor huiseigenaren, die zo lekker goedkoop kunnen lenen en hun maandlasten zien dalen. Huurders daarentegen krijgen samen €4 miljard aan huurtoeslag – een schamele fooi in vergelijking. Maar goed nieuws: we hoeven niets af te pakken! We
Een slimmer systeem: geef huurders ook 9 miljard euro Meer lezen »
Het is 9 uur ’s ochtends, en de zon schijnt door het zelfreinigende glas van Lottes appartement. Geen wekker, geen haast, geen overvolle trein. Lotte wordt wakker omdat ze uitgeslapen is – een luxe die vroeger alleen voor de superrijken was weggelegd. Haar slimme thuis-AI vraagt haar of ze zin heeft in koffie of thee.
Hoe Robots van Werken Spelen Maken Meer lezen »
Wat zou ik graag een groot scherm aan de muur willen hebben hangen, waarin een virtuele arts zit. Iemand die 24 uur per dag voor mij beschikbaar is en op al mijn medische vragen raad weet. Iemand die mij gerust kan stellen als ik mij zorgen maak over die vreemde vlekken op mijn huid of
Gezondheidszorg Anno 2020 Meer lezen »
Stel je een wereld voor waarin technologie ons helpt om problemen op te lossen. Waarin AI ziektes vroegtijdig opspoort, genetische technieken zeldzame aandoeningen genezen, en schone energie de aarde beschermt. Maar stel je nu ook een wereld voor waarin diezelfde technologie ons in gevaar brengt. Waarin een enkele fout, een verkeerde beslissing, of zelfs een
Slim Genoeg om Onszelf te Redden? Meer lezen »
We willen een samenleving waarin iedereen toegang heeft tot eerlijke en betrouwbare informatie. Een samenleving waarin we zonder zorgen online kunnen communiceren, leren en delen. Sociale media hebben de kracht om ons dichter bij elkaar te brengen, maar dat kan alleen als we erop kunnen vertrouwen dat wat we zien en lezen niet is bedoeld
Tijd om de Sociale Media aan te pakken Meer lezen »
De economie kent verschillende wetten, theorieën en principes die ons helpen te begrijpen hoe samenlevingen functioneren. Eén minder bekende, maar zeer relevant principe is de Wet van Wagner. Deze wet, vernoemd naar de Duitse econoom Adolph Wagner uit de 19e eeuw, voorspelt dat naarmate een land welvarender wordt, het aandeel van de overheid in de
Meer Welvaart vereist Meer Overheid Meer lezen »
Futurologen kijken vooruit, maar om dat goed te doen, moeten ze juist ook terugblikken. Waarom? Omdat de voorspellingen van vroeger een schat aan inzichten bieden over onze wereld van vandaag en morgen. Oude toekomstbeelden zijn niet zomaar nostalgie; ze laten zien hoe mensen denken, dromen en de toekomst proberen te grijpen. Wat kunnen we hiervan
Oude toekomstvoorspellingen: Wat zeggen ze over morgen? Meer lezen »
We denken vaak dat we wel weten hoe de toekomst er ongeveer uit zal gaan zien. Maar hoe consistent is jouw toekomstbeeld eigenlijk? De kans is groot dat je ideeën vol tegenstrijdigheden zitten. Je bent bijvoorbeeld bang voor klimaatverandering, maar verwacht niet dat jij daar echt last van gaat hebben. Herkenbaar? Futurologen hebben dit fenomeen
Ben Jij een Doem of een Droomdenker? Meer lezen »
De open source-gedachte staat voor vrijheid, samenwerking en gedeelde kennis. Het is meer dan een technische werkwijze; het is een filosofie die perfect aansluit bij Europese waarden. Vrije toegang tot kennis en het ten dienste stellen van de gemeenschap zijn al eeuwenlang kernpunten van onze cultuur. Tegelijkertijd biedt open source antwoorden op de uitdagingen van
Open Source: De Kracht van Europa Meer lezen »
Heb jij dat ook weleens? Dat je ’s avonds op de bank zit met een knagend gevoel van onrust? Je scrolt gedachteloos door Instagram, ziet hoe een oude schoolvriend foto’s showt van zijn schitterende vakantie en denkt: waarom voel ík me nou zo leeg? Herkenbaar? Dan is het tijd om eens stevig in de spiegel
Ontmasker je gelukskillers: kies voor écht geluk! Meer lezen »
De komst van slimme taalmodellen zoals ChatGPT en Claude lijkt een heftige tweestrijd te hebben veroorzaakt. Een tweekamp waarbij de voor- en tegenstanders lijnrecht tegenover elkaar lijken te staan. Deze polarisatie verhindert kritisch te kijken naar wat deze technologie werkelijk te bieden heeft. Zijn LLM’s een revolutionaire stap vooruit, of een technologie die ons meer
De AI Kamp over de Toekomst van de Mensheid Meer lezen »
Misschien herken je het gevoel: je bent teleurgesteld in de politiek. Traditionele partijen lijken vooral bezig met zichzelf, en dan komt er een politicus die zegt: “Ik vecht voor jou, de gewone burger!” Het klinkt aantrekkelijk. Maar laten we eens kijken wie er écht baat heeft bij deze retoriek. Wie betaalt de prijs van populisme?
Voorbij de slogans: Wie profiteert er echt van Populistische Politiek? Meer lezen »
Het idee was zo simpel. Na de jaren 70 moesten we af van de “bemoeizuchtige overheid”. De markt zou het beter kunnen. Vraag en aanbod zouden als een soort onzichtbare hand alles in goede banen leiden. Én goedkoper, efficiënter en slimmer. Maar nu, met de rook van decennia vol blind vertrouwen in de markt nog
De Markt als God en de Rekening Achteraf Meer lezen »
Of: hoe Wij Meebewegen op de X-curve van de Innovatie Als automobilist die jarenlang in een benzineauto heeft gereden, voelde ik me altijd op mijn gemak. Het geruststellende geluid van de motor, het gemak van tanken, en het vertrouwde gevoel van technologie die ik kende. Maar nu sta ik voor een grote verandering. De wereld
Van Benzine naar Elektrisch Meer lezen »
De belangrijkste beslissingen die onze levens beïnvloeden, worden genomen achter gesloten deuren. Dat klinkt misschien niet zo vreemd, want dat is altijd al zo geweest. Maar in een wereld waarin we beschikken over steeds meer informatie, groeit het maatschappelijk wantrouwen. Burgers vragen zich af: Wie beslist dit eigenlijk? Voor wie is dit voordelig? En wie
De laatste tijd lees je wel vaker in het nieuws dat de economische groei in de VS hoger ligt dan in Europa. Sommigen waarschuwen dat Europa steeds verder ‘achterloopt’. Maar is dat echt zo? Als we iets verder kijken dan alleen de cijfers van het bruto binnenlands product (BBP), krijgen we een heel ander, genuanceerder
Waarom Europa niet ‘achterloopt’ op de VS Meer lezen »
In 2035, maar tien jaar na de start van een ambitieuze mondiale beweging, leven we in een wereld die radicaal anders is dan wat velen zich in 2025 hadden voorgesteld. De revolutie die begon met een simpele maar krachtige boodschap – “Genoeg voor iedereen, niet voor ieders hebzucht” – heeft de wereld fundamenteel veranderd. Wat
2035: Hoe een Vriendelijke Revolutie de Wereld Veranderde Meer lezen »
Klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, milieuvervuiling, uitputting van natuurlijke hulpbronnen: de problemen zijn bekend. Om nog maar te zwijgen van gewapende conflicten, zelfs oorlogen, extreme armoede en hongersnoden. Maar hoe komt het dat we hier zijn beland? En belangrijker nog: hoe komen we hieruit? Een kleine groep trekt aan de touwtjes De kern van het probleem
De echte oorzaak van de wereldproblemen (en de oplossing daarvoor) Meer lezen »
Welk jaar is het eigenlijk? 2024, toch? Dat is wat we denken in onze christelijke jaartelling. Maar het zou net zo goed 1446 kunnen zijn, volgens de islamitische kalender. Of 5784, zoals in de joodse traditie. Of 4772, volgens de Chinese jaartelling. Elke kalender vertelt een eigen verhaal over hoe verschillende culturen hun plek in
Pleidooi voor een Andere Jaartelling Meer lezen »
In een nieuwe aflevering van de podcast De Werkprofessor deelt Peter van der Wel met Wendy van Ierschot zijn inzichten over toekomstonderzoek. En die zijn opmerkelijk: ‘Organisaties die serieus toekomstonderzoek doen, kunnen 33 procent meer winst behalen dan bedrijven die dit niet doen.’. Futurist: ‘Experts zijn juist heel gevaarlijk voor innovatie’ Terwijl bedrijven worstelen met
Futurist: ‘Experts zijn juist heel gevaarlijk voor innovatie’ Meer lezen »
Het is een ongemakkelijke gedachte, maar toch een onontkoombare realiteit: ooit zal ook onze wereldorde verdwijnen. Zoals Rome viel, zoals het licht uitging over Babylonië. Niet omdat het moet, maar omdat we blijven weigeren. Weigeren te veranderen, te leren van het verleden, te zien wat voor onze ogen in brand staat. Hoe innovaties beschavingen laten
Is dit het einde van onze beschaving zoals we die kennen? Meer lezen »
De informatiesamenleving vraagt van de politiek nieuwe manieren van werken. De traditionele top-down structuur van politieke partijen moet plaats maken voor een dynamisch model waarin leden actief betrokken worden bij besluitvorming. De partij van de toekomst combineert democratie, innovatie en inclusiviteit. Een belangrijk instrument hiervoor zijn tijdelijke ledenpanels. Een Nieuwe Invulling van Democratie De partij
De Politieke Partij van de Toekomst: Democratisch, Innovatief en Betrokken Meer lezen »
Hoe AI echte weersvoorspellingen mogelijk maakt Storm Poly, die op 5 juli 2023 over Nederland trok, wordt beschouwd als de zwaarste zomerstorm ooit gemeten. Polly raasde met windstoten tot 146 kilometer per uur over ons land, ontwortelde bomen en legde het openbaar vervoer plat. Duizenden huishoudens zaten urenlang zonder stroom. Nederland stond letterlijk stil. Terwijl
De Nederlandse voedselindustrie lijkt op het eerste gezicht een succesverhaal. We zijn een van de grootste voedselexporteurs ter wereld, bekend om innovatie in landbouw en voedselproductie. Maar onder de oppervlakte schuilt een groot probleem: onze voedselindustrie kost ons als samenleving heel veel geld, terwijl de ongezonde voeding die zij aflevert ook nog eens bijdraagt aan
Tijd om Big Food op dieet te zetten! Meer lezen »
Rampenfilms zoals Don’t Look Up lijken ineens angstaanjagend dichtbij te komen. Een alarmerend Amerikaans rapport legt zes megadreigingen bloot die de hele mensheid kunnen vernietigen. Van kunstmatige intelligentie die de controle overneemt tot vulkanen die complete werelddelen onder lava bedelven. Wat blijkt? Het gevaar groeit, en snel ook. “De risico’s zijn groter dan ooit,” waarschuwen
Apocalypse Now? Deze zes dreigingen kunnen de mensheid vernietigen! Meer lezen »
Het voelt soms alsof de wereld onder je voeten verschuift. Het onderwijs dat je kreeg, de politiek waarin je gelooft, de bedrijven die onze economie draaiend houden – alles lijkt steeds minder te passen bij de razendsnelle veranderingen om ons heen. We leven op de breuklijn van twee tijdperken: het industriële tijdperk waar we vandaan
Onze sociale systemen dateren nog uit het industriële tijdperk Meer lezen »
De toekomst van kunstmatige intelligentie (AI) lijkt als twee druppels water op een sciencefictionfilm. Maar wat als die toekomst al veel dichterbij is dan we denken? Wetenschappers waarschuwen voor een nieuwe sociale kloof: mensen die AI zien als een geavanceerde verzameling algoritmen, en mensen die ervan overtuigd raken dat deze systemen echt kunnen voelen –
Bewustzijn en Machines? Meer lezen »
Waarom sommige innovaties wél werken en andere niet: Waarom verovert de ene innovatie de wereld, terwijl een andere in de vergetelheid raakt? Stel je voor: jaren misschien zelfs vele jaren werk… en dan gebeurt er niets. Het antwoord ligt in vijf simpele regels die bepalen of mensen iets nieuws omarmen of niet. Deze vijf factoren
Het geheim van de succesvolle innovatie Meer lezen »
Stel je voor: een samenleving waarin werken niet langer een verplichting is, maar een keuze. Geen sciencefiction, maar een realistische optie als we kijken naar de razendsnelle technologische vooruitgang. Robots en kunstmatige intelligentie nemen ons steeds meer werk uit handen. Waarom blijven we vasthouden aan een verouderd systeem? Het is tijd om anders te gaan
Volledige Werkloosheid? Meer lezen »
Een Duurzame Toekomst: Samen naar Harmonie en Vooruitgang Stel je een wereld voor waarin vooruitgang niet wordt afgemeten aan economische cijfers, maar aan het welzijn van iedereen. Een wereld waarin samenwerking grenzen overstijgt, waar we verbonden zijn met elkaar én met de natuur. Dit is geen verre droom, maar een haalbare toekomst als we onze
Mijn ToekomstVisie Meer lezen »
10.000 Jaar Vooruitkijken Stel je voor: het is het jaar 12.024 en iemand kijkt naar wat ooit jouw wereld was. Wat zouden ze zien? Een planeet vol leven of een stille, verlaten woestenij? Misschien zien ze helemaal niets meer, behalve sporen van wat ooit een grootse beschaving was. Denk daar even over na: hoe zou
Een Blik in de Verre Toekomst Meer lezen »
Een vraag die steeds nijpender wordt Blijven we mens als we steeds meer technologie in ons lichaam integreren? Die vraag, ooit voorbehouden aan sciencefiction, dringt zich vandaag steeds nadrukkelijker op. Pacemakers en gehoorimplantaten vinden we inmiddels normaal, maar wat gebeurt er als elektronische chips niet alleen genezen, maar ook verbeteren? En hoe ver kunnen we
De grens tussen mens en niet-mens? Meer lezen »
Ook jij gebruikt waarschijnlijk dagelijks social media en zoekmachines. En omdat we het bijna allemaal doen, zijn dit belangrijke plekken geworden voor meningsvorming en uitwisseling van ideeën. Ze zijn daarmee de digitale variant van het aloude dorpsplein en de straat. Maar we realiseren ons dan meestal niet dat deze platforms eigendom zijn van enkele grote
Red de Social Media uit de Klauwen van de Commercie Meer lezen »
Toekomstige Superkracht of Grootste Illusie? De verwachtingen rond kunstmatige intelligentie (AI) zijn hoog gespannen. Zowel in positieve als in negatieve zin. We lezen verhalen over bovenmenselijke systemen die zelfstandig kunnen werken, zonder fouten en slimmer dan wij. Van autonome superintelligentie die onze wereld zal transformeren met een complexiteit die de menselijke intelligentie ver overstijgt. Een
AI: Superkracht of gewoon Gereedschap? Meer lezen »
Hoe achterkamertjes de vooruitgang tegenhouden Een betere toekomst voor Nederland? De onzichtbare maar machtige hand van de lobbycratie houdt heel veel tegen. Achter gesloten deuren in Den Haag bepalen invloedrijke belangengroepen het spel en houden ons land vast in verouderde systemen. Hier sneuvelt de vooruitgang in de achterkamertjes van de lobby. Zeven schrijnende voorbeelden tonen
Nederland gegijzeld door de lobbycratie Meer lezen »
Een vleestaks: een slimme investering die niet alleen onze boeren helpt, maar ons allemaal gezonder en duurzamer laat eten. Minister Sophie Hermans legt dit plan op tafel om de uitstoot van schadelijke stoffen drastisch te verlagen én de boeren te helpen. Het idee is simpel: een kleine heffing op vlees, waarvan de opbrengst direct terugvloeit
Vleestaks: Steun voor onze boeren, gezond voor ons allemaal! Meer lezen »
Nederland heeft dit jaar weer een recordaantal uren meegemaakt waarin de elektriciteitsprijzen negatief waren. Je leest het goed: huishoudens met een dynamisch energiecontact kregen geld toe als ze hun elektrische apparaten aanzetten! Dit is te danken aan het groeiende aantal zonnepanelen en windmolens dat ons land rijk is. Op zonnige, winderige dagen schieten we al
Wat gaan we doen met al die overtollige energie? Meer lezen »
Iedereen heeft het nu over AI en de invloed op onze samenleving, maar ik verwacht binnenkort een nog veel belangrijker technologische innovatie. De ‘arbeidsrobot’. Een Revolutie in de Maak Dankzij razendsnelle ontwikkelingen in verschillende samenhangende technologieën (waaronder de AI) is het nu voor het eerst in de geschiedenis mogelijk om een robot te produceren die
Meer Tijd voor Leven? Meer lezen »
De parade van reuzen en de gewone man Economen waarschuwen al jaren: de inkomensongelijkheid in Nederland is gigantisch, net overigens als in de rest van de wereld. Stel je voor: als je alle inwoners van ons land op een rij zou zetten op basis van inkomen, zou je eerst eindeloze rijen zien van mensen met
Miljardairs onder vuur: Moet de belasting op vermogen omhoog? Meer lezen »
De directe gevolgen van klimaatverandering zijn wel duidelijk. Denk aan de wereldwijd stijgende temperaturen en aan steeds extremer weer. Maar om te begrijpen wat klimaatverandering echt voor ons zal geen betekenen, moeten we verder kijken. Futurologen gebruiken daarvoor de begrippen eerste, tweede en derde orde effecten. Hiermee kun je de mogelijke gevolgen van een bepaald
Van Extreme Droogte tot Ondermijnde Democratie Meer lezen »
Nederland, opgelet! De Arbeidsrobot Staat Voor de Deur AI mag dan wel het gesprek van de dag zijn, maar de échte technologische doorbraak staat nog voor de deur: de arbeidsrobot. Terwijl we druk praten over kunstmatige intelligentie, werken knappe koppen wereldwijd hard aan een robotrevolutie die ons werklandschap compleet zal veranderen. Voor het eerst kunnen
De Arbeidsrobot: Revolutie op de Werkvloer Meer lezen »
Al zo’n 15 jaar vertel ik in mijn presentaties dat we ergens in de jaren ’30 onze elektriciteitsbehoefte voor de volle 100% kunnen dekken met de combinatie zon, wind en batterijen. Ik vertel dan hoe economische en technologische wetmatigheden de prijs van deze drie sleuteltechnologieën al bijna 50 jaar exponentieel doet dalen. Alleen dus al
Hoe Zon, Wind en Batterijen de Wereld Transformeren Meer lezen »
Sinds we ons realiseren dat AI ook een (groot) deel van ons denkwerk zal gaan overnemen, staat het idee van een basisinkomen weer midden in de belangstelling. In Nederland zijn er zelfs een vereniging en een politiek partij voor opgericht. Het idee van ‘gratis geld’ voor iedereen stuit nog wel op weerstand. Vooral nog, vermoed
‘Gratis geld’ voor iedereen? Meer lezen »
The concept of a basic income has recently gained a lot of attention in the Netherlands. There is even an association and a political party established for it. The idea faces resistance primarily because it conflicts with the existing work ethic. Think of statements like, “Those who do not work shall not eat.” Some people
Basic Income in the Netherlands Meer lezen »
Niemand kan de toekomst voorspellen. Ook een futuroloog niet. Sommige mensen verwarren futurologie daarom wel met koffiedik kijken. Het doel van de futurologie is echter niet het doen van perfecte voorspellingen. De futurologie heeft als doel om mensen, bedrijven, organisaties en de samenleving in zijn geheel te helpen zich zo goed mogelijk voor te bereiden
Een 4 stappenplan om zelf de toekomst te verkennen Meer lezen »
Stelt u zich eens voor: een kind in een afgelegen dorp, ergens in Afrika, in Zuid Amerika, of in India. Ik weet dat het moeilijk is om je te verplaatsen in dat kind. Maar stel je voor dat dit kind droomt van een toekomst die verder reikt dan de horizon. Maar dan weet je dat
Kunnen nationalistische politici onze problemen oplossen? Meer lezen »
In 1930, dus bijna 100 jaar geleden, schreef de beroemde Engelse econoom Keynes een spraakmakend artikel met als titel: Economic possibilities for our grandchilderen. Hij voorspelde daarin dat de mensen van 2030 toe zouden kunnen met 15 uur betaald werk per week. Zou zijn voorspelling nog uitkomen? Als toekomsteconoom vind ik dat een intrigerende vraag.
Wie werkt er nog in 2030? Meer lezen »
Ooit, heel lang geleden, vertelden onze voorouders elkaar bij het kampvuur of de open haard verhalen. Zo gaven ze kennis en verhalen door van de ene generatie aan de andere en niemand had het over copyright. Later trokken troubadours langs stad en land om daar hun nieuwtjes en liedjes ten gehore te brengen. Die verhalen
Intellectueel Eigendom? Meer lezen »
In de jaren ‘70 van de vorige eeuw waren we doodsbang voor overbevolking. Bang dat we niet voldoende voedsel zouden kunnen produceren om iedereen te eten te geven. Volgens sommige voorspellingen zou de wereldbevolking groeien tot meer dan 25 miljard mensen. Dat beeld bestaat nog steeds bij veel mensen. Maar sindsdien is de bevolkingsgroei snel
Het is opvallend hoe in politieke discussies toch steeds weer de optie van kernenergie opduikt. Binnenkort zijn er weer verkiezingen en dan moet er weer een regeerakkoord komen. Het is te hopen dat daar niet opeens weer kernenergie in komt te staan. Waarom niet? Te duur, te laat en niet slim Nieuwe kerncentrales zijn niet
Kernenergie: te laat, te duur en niet slim Meer lezen »
De meesten van ons zijn het erover eens dat wij nu voor complexe vraagstukken staan die groter zijn dan wij als mensheid ooit – of in ieder geval generaties lang – hebben meegemaakt. Denk aan de vluchtelingenproblematiek, de economische ongelijkheid, of de klimaatproblematiek Toch vragen maar weinig mensen zich af waar we dan naartoe willen.
Ook onze politici hebben een toekomstvisie nodig Meer lezen »
In mijn nieuwe boek: ‘Toekomstonderzoek ‘een kleine cursus’ (Uitgeverij Aspekt 2023) laat ik zien waarom toekomstonderzoek zo belangrijk is. Voor ieder van ons privé, voor bedrijven, overheden en andere organisaties, voor ons land, voor onze planeet. En niet alleen dat, ik laat ook zien hoe toekomstonderzoek in zijn werk gaat en hoe je zelf de
Toekomstonderzoek: een kleine cursus Meer lezen »
Al weer enige tijd terug mocht ik in het boekencafé van het Platform Economie & Ruimte spreken over mijn boek Toekomstverkennen: het ultieme denken in organisaties. Hierbij een filmpje daarvan. Dat Platform is een groep vrijwillige vrijdenkers onder leiding van Cees van Beukering die vanuit de perspectieven economie, ruimte en bestuur kijkt naar vraagstukken. Interessant
Boekencafé: Toekomstverkennen Meer lezen »
Op deze pagina vind je de linkjes uit het boek: Toekomst Onderzoek pag 10: https://vanderwel.net/blogs/toekomst/de-100-lessen-van-de-futurologie/ pag 17: https://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_bias#/media/File:Cognitive_bias_codex_en.svg pag 61: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kondratieffgolf https://www.theguardian.com/technology/2019/nov/12/histo-ry-as-a-giant-data-set-how-analysing-the-past-could-help-save-the-future https://peterturchin.com/structural-demographic-theory/ https://news.mit.edu/2013/how-to-predict-the-progress-of-technology-0306 pag : https://hbr.org/2007/11/a-leaders-framework-for-decision-making pag 113: https://jods.mitpress.mit.edu/pub/issue3-brand/release/2 pag 125: https://the-voroscope.com/2017/02/24/the-futures-cone-use-and-history/ pag 131: https://en.wikipedia.org/wiki/Futures_wheel pag 149: https://nl.wikipedia.org/wiki/Joseph_Campbell pag 161: https://medium.com/10x-curiosity/three-horizons-frame-work-de07244c24e1 pag 176: https://www.youtube.com/watch?v=ubNF9QNEQLA pag 179: https://publicdomainreview.org/collection/a-19th-century-vision-of-the-year-2000 pag 185: https://www.youtube.com/watch?v=xPy0TM1WkW4 pag 186: https://www.youtube.com/watch?v=NZ80SVOHKoo
De hoogte van inkomens en vermogens. Het blijft een gevoelig onderwerp. Toch denk ik dat het de hoogste tijd is voor een gesprek over het begrenzen van superrijkdom. Er zijn vele goede redenen om daar een maximumgrens voor in te stellen. Eerst even over waar ik aan denk bij zo’n maximumgrens. Ik denk dan aan
Grenzen aan superrijkdom Meer lezen »
De oplettende krantenlezer komt de laatste maanden steeds meer toepassingen van kunstmatige intelligentie tegen. Bij het onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen, bij de medische diagnostiek, in het onderwijs en zelfs op het terrein van kunst, muziek en tekstcreatie. Dit gaat ons ongetwijfeld veel betere behandelingswijzen, betere lesmethoden en betere muziek, beelden en teksten opleveren. Maar aan
De verleiding van de technologie Meer lezen »
Op de arbeidsmarkt concurreren we niet alleen met mensen, maar ook met robots, bots en kunstmatige intelligentie. En die worden steeds sneller, beter en goedkoper. Dat is een strijd die we niet moeten willen aangaan. Veel mensen zijn daarom bang dat deze machines straks onze banen zullen inpikken. En natuurlijk zullen ze veel werk van
Ja, natuurlijk heb ook ik, zitten spelen met ChatGPT, de nieuwe chatbot. En natuurlijk heb ik ook met interesse de reacties op deze chatbot gevolgd. Zoals te verwachten, liepen die uiteen van ernstig bezorgd tot extreem enthousiast. Van een pleidooi in de NRC om het gebruik van ChatGPT aan banden te leggen, “omdat we regelrecht
Spelen met ChatGPT Meer lezen »
Digitalisering levert dalende productiekosten op. Dankzij digitalisering kunnen we met steeds minder input van arbeid, grondstoffen en energie, steeds meer output in de vorm van steeds betere en steeds goedkopere producten leveren. Dat geldt voor alle sectoren die gedigitaliseerd raken. Van ziekenhuizen tot telefoonmaatschappijen en van maakindustrie tot transport. Welvaartsgroei ongelijk verdeeld Minder input van arbeid, betekent
Digitalisering en sociale onrust (2017) Meer lezen »
Masterclass: Ontdek de Kunst van Toekomstonderzoek Niemand kan de toekomst voorspellen, maar er valt veel meer over te zeggen dan je denkt. In deze inspirerende masterclass leer je hoe je voorbereid kunt zijn op een onzekere toekomst. Van klimaatproblemen en technologische doorbraken tot wereldwijde crises zoals de pandemie of geopolitieke conflicten—wie niet vooruit kijkt, raakt
Masterclass ToekomstOnderzoek Meer lezen »
Yes, of course I too have been playing with ChatGPT, the new chatbot. And of course I have also followed the reactions to this chatbot with great interest. As expected, these ranged from seriously concerned to extremely enthusiastic. From a plea in one of our Dutch quality newspapers to restrict the use of ChatGPT, “because
My experiences with ChatGPT Meer lezen »
In deze uitgebreide blog bespreek ik een aantal instrumenten voor maatschappelijk activisme. Dat doe ik om individuen en organisaties die zich inzetten voor maatschappelijke verandering mogelijk op nieuwe ideeën te brengen. Want vaak beperken zij zich tot maar één of enkele soorten acties. En dat terwijl er heel veel manieren zijn waarop je je onvrede
1001 methoden voor geweldloos activisme Meer lezen »
Niemand kan in de toekomst kijken. Toch valt er veel meer te zeggen over de toekomst dan we soms denken. Veel zaken veranderen namelijk niet. Natuurwetten veranderen niet, net als de menselijke aard met al zijn (on)hebbelijkheden hetzelfde blijft. Wetten, regels, instituties veranderen wel, maar dan meestal maar heel langzaam. Dat geldt ook voor onze
3 scenario’s voor de wereld van 2040 Meer lezen »
Normaal ben ik niet zo van click-activism maar dit keer. Sluit je aan bij dit initiatief om 50% van onze planeet tot beschermd gebied te maken. Onderteken (net als bijna 3,5 miljoen anderen) de petitie op Avaaz.org. (KLIK HIER). Als we de vervuiling geen halt toeroepen, is onze planeet onherroepelijk verloren. Dat is het SOS-bericht
Bescherm 50% van de aarde Meer lezen »
Al eerder schreven we over het belang en het nut van toekomstverkennen. Over hoe de futurologie ons kan helpen om onverwachte of zelfs onvoorstelbare gebeurtenissen vroegtijdig te zien aankomen. Bijvoorbeeld toen twee jaar geleden de coronapandemie ons overviel. Nu zouden we dit weer kunnen schrijven naar aanleiding van de vreselijke en onvoorstelbare oorlog in de
Oorlog in Oekraïne Meer lezen »
In mijn vorige blog had ik het over het belang van vroegsignaleren. Hoe toekomstonderzoekers van over de hele wereld al waarschuwden voor een mogelijke Russische inval in Oekraïne. Maar ook nu die vreselijke oorlog aan de gang is, blijft vroegsignaleren van belang. Namelijk om in kaart te brengen hoe deze oorlog zou kunnen eindigen. Hieronder
Wat hebben de OV-chipkaart, Google Earth en bewakingscamera’s met elkaar te maken? Ogenschijnlijk niet veel. Maar dit zijn drie voorbeelden die ons duidelijk maken dat we allang niet meer ‘op het net’ leven. We zijn steeds meer gevangen geraakt ‘in het net’. Dat net is dan het geheel van poortjes, camera’s, cardreaders, betaalautomaten, navigatiesystemen, mobiele
Nadelen van privacy Meer lezen »
Ik ben beschikbaar voor een-op-een consulten, online of in levende lijve. Dit kan gaan over een schrijfproject, zakelijk project, vragen over de toekomst, of iets anders. Ik ben geen psychotherapeut of levenscoach. Ik heb wel waardevol inzicht te bieden op vele gebieden, vanuit een uniek perspectief. Als je me nodig hebt, ben ik er. Eerste
Nu ook: 1-op-1 consult Meer lezen »
Tien jaar terug geloofde bijna niemand dat in het jaar 2002 meer dan de helft van de Nederlanders op het Internet zou zitten. En ze geloofden al helemaal niet dat er dan meer dan 12 miljoen mobiele bellers zouden zijn. Ook nu zijn er veel mensen, die denken dat alles wel bij het oude zal
Drie innovatiegolven Meer lezen »
Op dit moment is vlees vanuit precisie fermentatie nog net iets duurder dan ouderwets vlees en kweekvlees is nu nog een stuk duurder, maar zoals gezegd, …
Waarom koeien straks overbodig zijn Meer lezen »
