We kennen allemaal het cliché: de toekomst is onvoorspelbaar. Toch zijn er verhalen die ons helpen een glimp van die toekomst op te vangen. Eén van de meest intrigerende visies komt – jawel – uit een sciencefictionserie: Star Trek. In dat universum bestaat een samenleving die radicaal anders is georganiseerd dan de onze. Geen geld, […]
Trekonomics: Economie zonder geld – droom, utopie of strijdplan? Meer lezen »
Er waart opnieuw een spook door de wereld. Niet het communisme, maar het spook van een oud machtssysteem dat weigert plaats te maken voor het nieuwe. Ooit gebouwd op fossiele brandstoffen, uitbuiting van arbeid, en controle over grondstoffen, is dit systeem nu bezig in te storten. Niet door een revolutie, maar doordat de wereld eronder
Een Spook Achtervolgt de Wereldeconomie – Het Spook van een Stervend Systeem Meer lezen »
Stel je voor dat parkeren in het centrum van Rotterdam of Amsterdam overal gratis zou zijn. Overal auto’s, files voor een plekje, en niemand die zich nog afvraagt of ze niet gewoon de fiets hadden kunnen pakken. Chaos. Maar gek genoeg doen we precies dit wel met iets veel fundamentelers dan parkeerplaatsen: onze natuur. We
De Natuur: Gratis en Voor Niks? Mooi Niet! Meer lezen »
Dat is misschien wel dé belangrijkste vraag van deze tijd. Hoe zorgen we ervoor dat AI een kracht is voor vooruitgang, en niet een instrument wordt voor manipulatie, onderdrukking of misbruik? Hier zijn vijf concrete strategieën waarmee we AI in de juiste richting kunnen sturen: 1. Strikte regelgeving zonder innovatie te smoren We hebben slimme,
Hoe voorkomen we misbruik van AI? Meer lezen »
Stel je voor: je zit op je telefoon en een vriendelijke AI-chatbot vraagt je. “Hey, hoe was je weekend?” met een stem die net warm en menselijk genoeg klinkt om vertrouwd te voelen. Je antwoordt zonder na te denken. Voor je het weet, zit je in een gesprek over je favoriete vakantiebestemming en je liefde
Hoe AI je binnenkort te slim af is Meer lezen »
Stel je voor: je loopt door een prachtig bos en plukt een appel van een boom. Op dat moment komt er iemand aanrennen die roept: “Wacht! Die appel is intellectueel eigendom. Ik had bedacht dat bomen appels kunnen laten groeien, en dus moet je mij betalen!” Klinkt absurd? Dat is precies hoe intellectueel eigendom (IE)
Intellectueel Eigendom: Een Ongewenst Monopolie op Ideeën Meer lezen »
Technologische innovatie is een complexe proces dat zich niet lineair ontwikkelt, en afhankelijk is van een samenspel van factoren. In een integraal model, kunnen we de dynamiek van innovatie beschrijven als een multidimensionaal proces met vier fundamentele pijlers: Deze vier pijlers bepalen of en hoe snel een nieuwe technologie succesvol zal zijn. Probleem is echter
Een Integraal Model voor Technologische Innovatie Meer lezen »
We leven in een tijd waarin technologische ontwikkelingen elkaar razendsnel lijken op te volgen. De Wet van Moore, die stelt dat de rekenkracht van chips elke twee jaar verdubbelt, wordt vaak aangehaald als dé maatstaf voor vooruitgang. Maar als technologie altijd exponentieel zou groeien, waarom hebben we dan nog steeds geen vliegende auto’s? En waarom
Waarom technologie soms sneller, soms langzamer gaat dan je denkt Meer lezen »
Er was eens een klein landje aan de Noordzee, bekend om zijn molens, tulpen en – zo dachten we – hardwerkende boeren die met klompen in de klei stonden om ons van eerlijke, Hollandse producten te voorzien. Maar wat bleek? We waren allemaal verstrikt geraakt in een briljant marketingverhaal, bedacht door de agrarische sector en
Het Grote Boerenbedrog: Hoe We Werden Meegesleept in een PR-Sprookje Meer lezen »
Naar een nieuwe economie Eind 20e en begin 21e eeuw draaide het hyperkapitalisme op volle toeren. Nieuwe technologie creëerde ongekende rijkdom, de economie bloeide en de globalisering bood eindeloze mogelijkheden. Maar onder de oppervlakte broeide iets. De middenklasse verzwakte, de sociale ongelijkheid nam toe en klimaatverandering werd een steeds grotere bedreiging. Terwijl de meeste mensen
Sociaal Kapitalisme Meer lezen »
De Tweede Wet van Dator luidt: Elke uitspraak over de toekomst die niet absurd genoeg is, is voorspelbaar onjuist. Ondanks de wapenstilstand tussen Hamas en Israël zien we het Midden-Oosten nu vooral nog als een regio vol conflicten en economische onzekerheid. Daarom nu deze op het eerste gezicht wellicht absurde voorspelling: het Midden-Oosten zou weleens
Een Gouden Toekomst voor het Midden-Oosten? Meer lezen »
Wist je dat de Nederlandse overheid jaarlijks €9 miljard aan belastinginkomsten misloopt door de hypotheekrenteaftrek? Een geweldig cadeau voor huiseigenaren, die zo lekker goedkoop kunnen lenen en hun maandlasten zien dalen. Huurders daarentegen krijgen samen €4 miljard aan huurtoeslag – een schamele fooi in vergelijking. Maar goed nieuws: we hoeven niets af te pakken! We
Een slimmer systeem: geef huurders ook 9 miljard euro Meer lezen »
Het is 9 uur ’s ochtends, en de zon schijnt door het zelfreinigende glas van Lottes appartement. Geen wekker, geen haast, geen overvolle trein. Lotte wordt wakker omdat ze uitgeslapen is – een luxe die vroeger alleen voor de superrijken was weggelegd. Haar slimme thuis-AI vraagt haar of ze zin heeft in koffie of thee.
Hoe Robots van Werken Spelen Maken Meer lezen »
We willen een samenleving waarin iedereen toegang heeft tot eerlijke en betrouwbare informatie. Een samenleving waarin we zonder zorgen online kunnen communiceren, leren en delen. Sociale media hebben de kracht om ons dichter bij elkaar te brengen, maar dat kan alleen als we erop kunnen vertrouwen dat wat we zien en lezen niet is bedoeld
Tijd om de Sociale Media aan te pakken Meer lezen »
De economie kent verschillende wetten, theorieën en principes die ons helpen te begrijpen hoe samenlevingen functioneren. Eén minder bekende, maar zeer relevant principe is de Wet van Wagner. Deze wet, vernoemd naar de Duitse econoom Adolph Wagner uit de 19e eeuw, voorspelt dat naarmate een land welvarender wordt, het aandeel van de overheid in de
Meer Welvaart vereist Meer Overheid Meer lezen »
De open source-gedachte staat voor vrijheid, samenwerking en gedeelde kennis. Het is meer dan een technische werkwijze; het is een filosofie die perfect aansluit bij Europese waarden. Vrije toegang tot kennis en het ten dienste stellen van de gemeenschap zijn al eeuwenlang kernpunten van onze cultuur. Tegelijkertijd biedt open source antwoorden op de uitdagingen van
Open Source: De Kracht van Europa Meer lezen »
Heb jij dat ook weleens? Dat je ’s avonds op de bank zit met een knagend gevoel van onrust? Je scrolt gedachteloos door Instagram, ziet hoe een oude schoolvriend foto’s showt van zijn schitterende vakantie en denkt: waarom voel ík me nou zo leeg? Herkenbaar? Dan is het tijd om eens stevig in de spiegel
Ontmasker je gelukskillers: kies voor écht geluk! Meer lezen »
De komst van slimme taalmodellen zoals ChatGPT en Claude lijkt een heftige tweestrijd te hebben veroorzaakt. Een tweekamp waarbij de voor- en tegenstanders lijnrecht tegenover elkaar lijken te staan. Deze polarisatie verhindert kritisch te kijken naar wat deze technologie werkelijk te bieden heeft. Zijn LLM’s een revolutionaire stap vooruit, of een technologie die ons meer
De AI Kamp over de Toekomst van de Mensheid Meer lezen »
Misschien herken je het gevoel: je bent teleurgesteld in de politiek. Traditionele partijen lijken vooral bezig met zichzelf, en dan komt er een politicus die zegt: “Ik vecht voor jou, de gewone burger!” Het klinkt aantrekkelijk. Maar laten we eens kijken wie er écht baat heeft bij deze retoriek. Wie betaalt de prijs van populisme?
Voorbij de slogans: Wie profiteert er echt van Populistische Politiek? Meer lezen »
Het idee was zo simpel. Na de jaren 70 moesten we af van de “bemoeizuchtige overheid”. De markt zou het beter kunnen. Vraag en aanbod zouden als een soort onzichtbare hand alles in goede banen leiden. Én goedkoper, efficiënter en slimmer. Maar nu, met de rook van decennia vol blind vertrouwen in de markt nog
De Markt als God en de Rekening Achteraf Meer lezen »
Of: hoe Wij Meebewegen op de X-curve van de Innovatie Als automobilist die jarenlang in een benzineauto heeft gereden, voelde ik me altijd op mijn gemak. Het geruststellende geluid van de motor, het gemak van tanken, en het vertrouwde gevoel van technologie die ik kende. Maar nu sta ik voor een grote verandering. De wereld
Van Benzine naar Elektrisch Meer lezen »
De belangrijkste beslissingen die onze levens beïnvloeden, worden genomen achter gesloten deuren. Dat klinkt misschien niet zo vreemd, want dat is altijd al zo geweest. Maar in een wereld waarin we beschikken over steeds meer informatie, groeit het maatschappelijk wantrouwen. Burgers vragen zich af: Wie beslist dit eigenlijk? Voor wie is dit voordelig? En wie
De laatste tijd lees je wel vaker in het nieuws dat de economische groei in de VS hoger ligt dan in Europa. Sommigen waarschuwen dat Europa steeds verder ‘achterloopt’. Maar is dat echt zo? Als we iets verder kijken dan alleen de cijfers van het bruto binnenlands product (BBP), krijgen we een heel ander, genuanceerder
Waarom Europa niet ‘achterloopt’ op de VS Meer lezen »
In 2035, maar tien jaar na de start van een ambitieuze mondiale beweging, leven we in een wereld die radicaal anders is dan wat velen zich in 2025 hadden voorgesteld. De revolutie die begon met een simpele maar krachtige boodschap – “Genoeg voor iedereen, niet voor ieders hebzucht” – heeft de wereld fundamenteel veranderd. Wat
Terugblik vanuit 2035: Hoe een Vriendelijke Revolutie de Wereld Veranderde Meer lezen »
Klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, milieuvervuiling, uitputting van natuurlijke hulpbronnen: de problemen zijn bekend. Om nog maar te zwijgen van gewapende conflicten, zelfs oorlogen, extreme armoede en hongersnoden. Maar hoe komt het dat we hier zijn beland? En belangrijker nog: hoe komen we hieruit? Een kleine groep trekt aan de touwtjes De kern van het probleem
De echte oorzaak van de wereldproblemen (en de oplossing daarvoor) Meer lezen »
Het is een ongemakkelijke gedachte, maar toch een onontkoombare realiteit: ooit zal ook onze wereldorde verdwijnen. Zoals Rome viel, zoals het licht uitging over Babylonië. Niet omdat het moet, maar omdat we blijven weigeren. Weigeren te veranderen, te leren van het verleden, te zien wat voor onze ogen in brand staat. Hoe innovaties beschavingen laten
Is dit het einde van onze beschaving zoals we die kennen? Meer lezen »
Hoe AI echte weersvoorspellingen mogelijk maakt Storm Poly, die op 5 juli 2023 over Nederland trok, wordt beschouwd als de zwaarste zomerstorm ooit gemeten. Polly raasde met windstoten tot 146 kilometer per uur over ons land, ontwortelde bomen en legde het openbaar vervoer plat. Duizenden huishoudens zaten urenlang zonder stroom. Nederland stond letterlijk stil. Terwijl
De Nederlandse voedselindustrie lijkt op het eerste gezicht een succesverhaal. We zijn een van de grootste voedselexporteurs ter wereld, bekend om innovatie in landbouw en voedselproductie. Maar onder de oppervlakte schuilt een groot probleem: onze voedselindustrie kost ons als samenleving heel veel geld, terwijl de ongezonde voeding die zij aflevert ook nog eens bijdraagt aan
Tijd om Big Food op dieet te zetten! Meer lezen »
De toekomst van kunstmatige intelligentie (AI) lijkt als twee druppels water op een sciencefictionfilm. Maar wat als die toekomst al veel dichterbij is dan we denken? Wetenschappers waarschuwen voor een nieuwe sociale kloof: mensen die AI zien als een geavanceerde verzameling algoritmen, en mensen die ervan overtuigd raken dat deze systemen echt kunnen voelen –
Bewustzijn en Machines? Meer lezen »
Waarom sommige innovaties wél werken en andere niet: Waarom verovert de ene innovatie de wereld, terwijl een andere in de vergetelheid raakt? Stel je voor: jaren misschien zelfs vele jaren werk… en dan gebeurt er niets. Het antwoord ligt in vijf simpele regels die bepalen of mensen iets nieuws omarmen of niet. Deze vijf factoren
Het geheim van de succesvolle innovatie Meer lezen »
Stel je voor: een samenleving waarin werken niet langer een verplichting is, maar een keuze. Geen sciencefiction, maar een realistische optie als we kijken naar de razendsnelle technologische vooruitgang. Robots en kunstmatige intelligentie nemen ons steeds meer werk uit handen. Waarom blijven we vasthouden aan een verouderd systeem? Het is tijd om anders te gaan
Volledige Werkloosheid? Meer lezen »
Een Duurzame Toekomst: Samen naar Harmonie en Vooruitgang Stel je een wereld voor waarin vooruitgang niet wordt afgemeten aan economische cijfers, maar aan het welzijn van iedereen. Een wereld waarin samenwerking grenzen overstijgt, waar we verbonden zijn met elkaar én met de natuur. Dit is geen verre droom, maar een haalbare toekomst als we onze
Mijn ToekomstVisie Meer lezen »
Ook jij gebruikt waarschijnlijk dagelijks social media en zoekmachines. En omdat we het bijna allemaal doen, zijn dit belangrijke plekken geworden voor meningsvorming en uitwisseling van ideeën. Ze zijn daarmee de digitale variant van het aloude dorpsplein en de straat. Maar we realiseren ons dan meestal niet dat deze platforms eigendom zijn van enkele grote
Red de Social Media uit de Klauwen van de Commercie Meer lezen »
Toekomstige Superkracht of Grootste Illusie? De verwachtingen rond kunstmatige intelligentie (AI) zijn hoog gespannen. Zowel in positieve als in negatieve zin. We lezen verhalen over bovenmenselijke systemen die zelfstandig kunnen werken, zonder fouten en slimmer dan wij. Van autonome superintelligentie die onze wereld zal transformeren met een complexiteit die de menselijke intelligentie ver overstijgt. Een
AI: Superkracht of gewoon Gereedschap? Meer lezen »
Hoe achterkamertjes de vooruitgang tegenhouden Een betere toekomst voor Nederland? De onzichtbare maar machtige hand van de lobbycratie houdt heel veel tegen. Achter gesloten deuren in Den Haag bepalen invloedrijke belangengroepen het spel en houden ons land vast in verouderde systemen. Hier sneuvelt de vooruitgang in de achterkamertjes van de lobby. Zeven schrijnende voorbeelden tonen
Nederland gegijzeld door de lobbycratie Meer lezen »
Een vleestaks: een slimme investering die niet alleen onze boeren helpt, maar ons allemaal gezonder en duurzamer laat eten. Minister Sophie Hermans legt dit plan op tafel om de uitstoot van schadelijke stoffen drastisch te verlagen én de boeren te helpen. Het idee is simpel: een kleine heffing op vlees, waarvan de opbrengst direct terugvloeit
Vleestaks: Steun voor onze boeren, gezond voor ons allemaal! Meer lezen »
Nederland heeft dit jaar weer een recordaantal uren meegemaakt waarin de elektriciteitsprijzen negatief waren. Je leest het goed: huishoudens met een dynamisch energiecontact kregen geld toe als ze hun elektrische apparaten aanzetten! Dit is te danken aan het groeiende aantal zonnepanelen en windmolens dat ons land rijk is. Op zonnige, winderige dagen schieten we al
Wat gaan we doen met al die overtollige energie? Meer lezen »
Iedereen heeft het nu over AI en de invloed op onze samenleving, maar ik verwacht binnenkort een nog veel belangrijker technologische innovatie. De ‘arbeidsrobot’. Een Revolutie in de Maak Dankzij razendsnelle ontwikkelingen in verschillende samenhangende technologieën (waaronder de AI) is het nu voor het eerst in de geschiedenis mogelijk om een robot te produceren die
Meer Tijd voor Leven? Meer lezen »
De parade van reuzen en de gewone man Economen waarschuwen al jaren: de inkomensongelijkheid in Nederland is gigantisch, net overigens als in de rest van de wereld. Stel je voor: als je alle inwoners van ons land op een rij zou zetten op basis van inkomen, zou je eerst eindeloze rijen zien van mensen met
Miljardairs onder vuur: Moet de belasting op vermogen omhoog? Meer lezen »
Nederland, opgelet! De Arbeidsrobot Staat Voor de Deur AI mag dan wel het gesprek van de dag zijn, maar de échte technologische doorbraak staat nog voor de deur: de arbeidsrobot. Terwijl we druk praten over kunstmatige intelligentie, werken knappe koppen wereldwijd hard aan een robotrevolutie die ons werklandschap compleet zal veranderen. Voor het eerst kunnen
De Arbeidsrobot: Revolutie op de Werkvloer Meer lezen »
Al zo’n 15 jaar vertel ik in mijn presentaties dat we ergens in de jaren ’30 onze elektriciteitsbehoefte voor de volle 100% kunnen dekken met de combinatie zon, wind en batterijen. Ik vertel dan hoe economische en technologische wetmatigheden de prijs van deze drie sleuteltechnologieën al bijna 50 jaar exponentieel doet dalen. Alleen dus al
Hoe Zon, Wind en Batterijen de Wereld Transformeren Meer lezen »
Sinds we ons realiseren dat AI ook een (groot) deel van ons denkwerk zal gaan overnemen, staat het idee van een basisinkomen weer midden in de belangstelling. In Nederland zijn er zelfs een vereniging en een politiek partij voor opgericht. Het idee van ‘gratis geld’ voor iedereen stuit nog wel op weerstand. Vooral nog, vermoed
‘Gratis geld’ voor iedereen? Meer lezen »
In 1930, dus bijna 100 jaar geleden, schreef de beroemde Engelse econoom Keynes een spraakmakend artikel met als titel: Economic possibilities for our grandchilderen. Hij voorspelde daarin dat de mensen van 2030 toe zouden kunnen met 15 uur betaald werk per week. Zou zijn voorspelling nog uitkomen? Als toekomsteconoom vind ik dat een intrigerende vraag.
Wie werkt er nog in 2030? Meer lezen »
Ooit, heel lang geleden, vertelden onze voorouders elkaar bij het kampvuur of de open haard verhalen. Zo gaven ze kennis en verhalen door van de ene generatie aan de andere en niemand had het over copyright. Later trokken troubadours langs stad en land om daar hun nieuwtjes en liedjes ten gehore te brengen. Die verhalen
Intellectueel Eigendom? Meer lezen »
Het is opvallend hoe in politieke discussies toch steeds weer de optie van kernenergie opduikt. Binnenkort zijn er weer verkiezingen en dan moet er weer een regeerakkoord komen. Het is te hopen dat daar niet opeens weer kernenergie in komt te staan. Waarom niet? Te duur, te laat en niet slim Nieuwe kerncentrales zijn niet
Kernenergie: te laat, te duur en niet slim Meer lezen »
De hoogte van inkomens en vermogens. Het blijft een gevoelig onderwerp. Toch denk ik dat het de hoogste tijd is voor een gesprek over het begrenzen van superrijkdom. Er zijn vele goede redenen om daar een maximumgrens voor in te stellen. Eerst even over waar ik aan denk bij zo’n maximumgrens. Ik denk dan aan
Grenzen aan superrijkdom Meer lezen »
Op de arbeidsmarkt concurreren we niet alleen met mensen, maar ook met robots, bots en kunstmatige intelligentie. En die worden steeds sneller, beter en goedkoper. Dat is een strijd die we niet moeten willen aangaan. Veel mensen zijn daarom bang dat deze machines straks onze banen zullen inpikken. En natuurlijk zullen ze veel werk van
Ja, natuurlijk heb ook ik, zitten spelen met ChatGPT, de nieuwe chatbot. En natuurlijk heb ik ook met interesse de reacties op deze chatbot gevolgd. Zoals te verwachten, liepen die uiteen van ernstig bezorgd tot extreem enthousiast. Van een pleidooi in de NRC om het gebruik van ChatGPT aan banden te leggen, “omdat we regelrecht
Spelen met ChatGPT Meer lezen »
Digitalisering levert dalende productiekosten op. Dankzij digitalisering kunnen we met steeds minder input van arbeid, grondstoffen en energie, steeds meer output in de vorm van steeds betere en steeds goedkopere producten leveren. Dat geldt voor alle sectoren die gedigitaliseerd raken. Van ziekenhuizen tot telefoonmaatschappijen en van maakindustrie tot transport. Welvaartsgroei ongelijk verdeeld Minder input van arbeid, betekent
Digitalisering en sociale onrust (2017) Meer lezen »
Normaal ben ik niet zo van click-activism maar dit keer. Sluit je aan bij dit initiatief om 50% van onze planeet tot beschermd gebied te maken. Onderteken (net als bijna 3,5 miljoen anderen) de petitie op Avaaz.org. (KLIK HIER). Als we de vervuiling geen halt toeroepen, is onze planeet onherroepelijk verloren. Dat is het SOS-bericht
Bescherm 50% van de aarde Meer lezen »
Op dit moment is vlees vanuit precisie fermentatie nog net iets duurder dan ouderwets vlees en kweekvlees is nu nog een stuk duurder, maar zoals gezegd, …
Waarom koeien straks overbodig zijn Meer lezen »
Maar nu achteraf blijken de kosten van de energietransitie heel erg te zijn meegevallen. Sterker nog; die transitie blijkt vooral veel winst te hebben opgeleverd. Begin jaren 20 kwamen berekeningen van de EU en van de VN, maar ook van commerciële bureaus zoals McKinsey uit op astronomische bedragen die liepen in de triljoenen euro’s. Maar dat was alleen maar rekenwerk. De praktijk bleek achteraf veel gunstiger uit te pakken. Zo werd 80% van de berekende kosten al terugverdiend toen alle subsidies aan fossiel werden verschoven naar duurzame energie. De resterende 20% kon over een aantal jaren worden uitgesmeerd en dat kwam toen uit op ongeveer 1% van het bruto nationaal product.
Misverstanden over de energietransitie Meer lezen »
Bij mijn lezingen krijg ik vaak de vraag: “Ja maar wat kan ik nou doen om te zorgen dat Die Goede Toekomst er snel komt? Wat kan ik doen om bij te dragen aan een upgrade van ons economisch systeem, aan een andere manier van produceren en consumeren? Ik ben toch maar een heel klein
10 manieren waarop jij de toekomst kan beïnvloeden Meer lezen »
Op de arbeidsmarkt concurreren we niet alleen met andere mensen, maar ook met steeds slimmere machines. En die machines worden niet alleen steeds slimmer, maar ook nog eens steeds sneller en goedkoper. Daarom moeten we niet willen concurreren met die machines, want die race verliezen we uiteindelijk toch. We moeten er wel mee leren samenwerken.
Een upgrade van onze economie Meer lezen »
De laatste tijd staan nieuwe digitale betaalmiddelen volop in de belangstelling. Dat zal vast te maken hebben met de sterk wisselende koersen van cryptomunten zoals de bitcoin, maar er zijn veel meer ontwikkelingen gaande. Bijvoorbeeld initiatieven van Facebook en Amazon om zelf ook met een cryptomunt – de Diem – te komen en natuurlijk de
Terugkijken is altijd makkelijk. Toch blijft het moeilijk te begrijpen dat wij zolang de ogen bleven sluiten voor de gevaren van zoönose. Eerdere waarschuwingen zoals aids, SARS, Varkenspest, Gekke Koeienziekte en Ebola werden nog in de wind geslagen. Zelfs COVID-19 met miljoenen doden en zijn enorme impact op economieën over de hele wereld bleek nog
Hoe wij de zoönose overwonnen (bericht uit 2050) Meer lezen »
Anders dan veel mensen verwacht ik dat onze kinderen het beter zullen krijgen dan wij het nu hebben. Trouwens ook wij zullen het in de toekomst veel beter krijgen dan we het nu hebben. Als we het althans een beetje slim aanpakken. Dat heeft alles te maken met de informatierevolutie waar we nu in zitten.
Van Bruto Nationaal Product naar Netto Mondiaal Geluk Meer lezen »
Een van de belangrijkste begrippen in de economie – maar ook daarbuiten – is het Nationaal Product. Heel veel wordt afgemeten aan de hoogte van het Nationaal Product. Welvaart, werkgelegenheid, belastingdruk, noem maar op. Maar hoe berekenen we de hoogte van het Nationaal Product? Vreemd genoeg houden economen bij het berekenen van het Nationaal Product
We produceren thuis steeds meer thuis Meer lezen »
“Het is eenvoudiger om je het einde van de wereld voor te stellen dan het einde van het kapitalisme”. Of zoals de voormalige Britse Premier Margareth Thatcher ooit zei: “There is no alternative”. Wat kan er nog komen na het kapitalisme? Chinees staatskapitalisme? Russische pseudo democratie? Of gewoon de grote kladderadatsch? Oorlog, ineenstortende systemen, uit
Na het kapitalisme Meer lezen »
Onlangs herlas ik het boek Revolutionaire Rijkdom van de visionaire futurologen Alvin en Heidi Toffler. Alweer enkele jaren oud, maar zeker niet gedateerd. Zij onderscheiden drie golven van technologische ontwikkeling die ieder vragen om andere instituties, zoals onderwijs, politiek en arbeidsmarkt. De eerste golf was die van de natuurlijke producten, de tweede golf van industriële
Economie volgens de Tofflers Meer lezen »
Betaalt het zich terug om schaarse tijd en energie te stoppen in toekomstonderzoek? René Rohrbeck van de Universiteit van Aarhus (Denemarken) heeft daar onderzoek naar gedaan. Hij onderzocht samen met zijn team het verschil tussen organisaties die zich bewust voorbereiden op de toekomst en organisaties die dat niet doen. Doen toekomstgerichte organisaties het beter dan
Toekomstgerichte organisaties doen het beter (2019) Meer lezen »
Deskundigen voorspellen dat rond 2035 door automatisering en digitalisering meer dan 40% van alle bestaande banen verloren zal zijn gegaan. Dat heeft geleid tot utopische vergezichten van een toekomst waarin niemand meer hoeft te werken. Omgekeerd ook tot duistere visioenen van een wereld waarin een onderklasse structureel tot werkloosheid zal zijn gedoemd. De werkelijkheid zal
4 toekomstscenario’s voor de economie en waar is de politiek? (2019) Meer lezen »
Wat zal er gebeuren als we binnenkort beschikken over: En het mooist van alles, wat betekent het als al dit moois ook nog eens tegen steeds lagere kosten beschikbaar komt? Nieuwe kansen en nieuwe problemen Als ons eten over 20 jaar uit de printer komt of door robots wordt geproduceerd en als die robots nog
nieuwe technologie, nieuwe economie (2015) Meer lezen »
In de jaren 30 van de vorige eeuw voorspelde de grote econoom Keynes dat we in het jaar 2030 nog maar 2 dagen per week zouden hoeven te werken. Sindsdien is heel veel van ons werk inderdaad weggeautomatiseerd. Maar waarom werken we dan nog steeds zo lang en zo hard? De voor de hand liggende
De 2-daagse werkweek? (2015) Meer lezen »
We leven in de participatiemaatschappij, waarin iedereen mee mag, nee, mee moet doen. Iedereen man, vrouw, mensen met beperkingen, sociaal zwakkeren, langdurig werklozen, zelfs ouderen moeten langer mee blijven doen. Dat vraagt om de inzet van een ieder, dat vraagt om solidariteit en mantelzorg en dat vraagt om de inzet van nieuwe technologie, zoals de
iedereen doet mee (2014) Meer lezen »
Onlangs was ik als futuroloog uitgenodigd op een werkconferentie over de ‘arbeidsmarkt van morgen’. Meer dan 100 personen afkomstig uit vrijwel alle organisaties die er op de een of andere manier toe doen als we denken aan de arbeidsmarkt waren bijeen gekomen om met elkaar te spreken over de arbeidsmarkt van morgen. Het begon met
morgen, overmorgen, maar eigenlijk vandaag Meer lezen »
Langzamerhand zijn we in de situatie gekomen dat we ons moeten gaan bezighouden met de juridische status van computerprogramma’s. We zijn in staat om software te ontwikkelen die een grote mate van zelfstandigheid heeft bij het verrichten van handelingen. Denk aan software die automatisch bekeuringen uitdeelt, vliegtuigen bestuurt, aandelen koopt en verkoopt, auto’s bestuurt of
rechten voor AI’s Meer lezen »
In opdracht van de recruitmentorganisatie Hays ontwikkelde ik samen met collega Freija van Duijne onderstaande toekomstschets van de arbeidsmarkt voor Engineering & Technology in 2030. Deze schets vormde de basis van een onderzoek dat Hays begin 2015 uitvoerde. Soortgelijke toekomstschetsen ontwikkelden wij ook voor de sectoren Oil & Gas en IT. Het volledige onderzoekverslag kunt u hier
baan van de toekomst Meer lezen »
Futurologen hebben een groot vermogen om ‘out of the box’ te denken. Ze zien bijvoorbeeld hoe de kosten van veel producten en diensten de afgelopen decennia fors gedaald zijn door de technologische ontwikkeling. Die ontwikkeling gaat door en versnelt zich steeds verder, zo menen sommigen. In wat voor heerlijke wereld komen we terecht als veel essentiële
gaat technisch socialisme de wereld redden? (2016) Meer lezen »
We kennen allemaal de Wet van Moore. Iedere 18 maanden (of iedere 2 jaar in andere varianten) zou het aantal transistors op een computerchip verdubbelen. Moore deed deze uitspraak in 1965 en dacht dat dit zeker 10 jaar zou gelden. We zijn intussen 55 jaar verder en nog steeds blijken computers steeds sneller te worden.
Technische wetmatigheden (2019) Meer lezen »
We kennen allemaal de robots. Maar kent u ook de bots al? Bots zijn een soort intelligente digitale assistenten waarmee we in de nabije toekomst steeds meer zullen gaan samenwerken. Ze zullen artsen gaan assisteren bij het stellen van diagnoses en het vinden van de beste therapie, ze zullen leraren ondersteunen bij het lesgeven en
De komende 20 jaar zal bijna de helft van al het bestaande werk worden weg geautomatiseerd, zeggen de deskundigen. Dat betekent nogal wat. Gelukkig blijft er ook nog wel werk bestaan. Complexe handarbeid bijvoorbeeld blijft wel bestaan. Denk aan het werk van kappers, koks, tandartsen, klusjesmannen, hoveniers etc. In die sectoren zal er waarschijnlijk niet zo heel veel veranderen. Nieuw soort werk Ook in de kennisintensieve dienstensector
Robotisering en de angst voor de duivel (2016) Meer lezen »
Architecten hebben iets voor op ons futurologen. Zij creëren zelf de toekomst. Wat zij ontwerpen en bouwen, blijft meestal heel lang bestaan. Zo geven ze vorm aan, faciliteren of frustreren ze het gedrag van mensen tot ver in de toekomst, lang nadat de hypotheek is afgelost en lang nadat zij zelf misschien al lang dood
Is er nog toekomst voor de architect? Meer lezen »
De digitalisering en automatisering van beroepen gaat ook de wereld van de farmacie niet voorbij. In deze column schets ik drie ontwikkelingen die de komende jaren zeer grote gevolgen gaan krijgen voor de apothekers en de gehele farmaceutische industrie: ‘plant on a chip’, ‘lab on a chip’ en Big Data. In de nabije toekomst, ik
is er nog toekomst voor de apotheker? Meer lezen »
In deze blog wil ik het nog eens met u hebben over technologische werkloosheid. In eerdere blogs heb ik al beschreven hoe door de snelle ontwikkelingen op het gebied van de kunstmatige intelligentie en robotisering de komende jaren wellicht heel veel banen zullen verdwijnen. Grote delen van het werk van artsen en vrachtwagenchauffeurs en van
Belasting op Robots? (2017) Meer lezen »
Morgen gaan mijn vrouw en ik op reis. Vorige week hebben we twee tripjes geboekt. Morgenochtend gaan we eerst naar de grotten van Lascaux. Kijken hoe daar de grotschilderingen zijn van 30.000 jaar geleden en ’s middags gaan we als een soort contrast een tochtje maken naar de Niagara watervallen. Van vrienden die er vorig jaar
VR voor de reisbranche (2012) Meer lezen »
Mensen vragen mij wel eens, hoe ik mijn verhaal over duurzaam leven, ontspullen, en de tijd nemen voor jezelf en voor de ander, kan combineren met het feit dat ik zelf bepaald niet arm ben. Althans dat ben ik dan in de ogen van veel anderen. En natuurlijk ben ik ook rijk. Erg rijk zelfs.
Hoe word ik rijk en gelukkig? Meer lezen »
Jaren proberen de centrale banken de inflatie omhoog te krijgen tot 2% op jaarbasis. Tevergeefs. Ondanks biljoenen aan monetaire geldschepping wil dat maar niet lukken. Dat is volledig in strijd met de bekende economische theorie. Economen staan voor een raadsel. Logische verklaring Als futuroloog, die ooit ook nog eens economie studeerde, zie ik echter wel
dalende en stijgende prijzen (2019) Meer lezen »
Vorige week heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om de kolencentrales versneld te sluiten. Een mooi initiatief aan de vooravond van de grote klimaattop in Parijs. Een goede eerste stap, maar er is veel meer mogelijk en nodig. En eigenlijk is het heel vreemd dat dit niet gebeurt. Bijna iedereen, werknemers, ondernemers, burgers, consumenten,
Een win-win-win coalitie voor duurzame energie (2015) Meer lezen »
We kennen allemaal de robots uit de sciencefictionfilms en boeken. Daarin lopen en rijden allerlei soorten robots rond. Maar robots zijn al veel normaler dan we vaak denken. In de industrie gebruikt men al decennia lang productierobots om saaie of juist erg secure werkjes uit te voeren. Er zijn intussen ook al miljoenen huishoudelijke robots
Hoera(Help) de Robots Komen (2012) Meer lezen »
